بهقلم: مجید ز.
در پیامهای یادداشت پیشین، آقای سعید از کهنوج چنین مطرح کردهاند:
«... جسارتا برای چندمین بار سوال می نمایم از جوجه های همخون چه خبر آیا قصد دارید مسئله را باز نموده و گسترش دهید در کل وضیعت جوجه های همخون چطوره؟» [لینک]
از آنجا که دوستان دیگری نیز با بازدیدها و پرسشهای خود پیگیر مبحث "تکثیر از راه همخون" هستند، بر آن شدیم تا به فرازهایی از نقطهنظرات خود در این باره اشاره کنیم. در این یادداشت، مواردی را به اشتراک خواهیم گذاشت که ما در مسیر تکثیر همخون لحاظ و رعایت میکنیم.
× × ×
آشکارکردن ژنهای نهفته و شناخت دقیق کبوتران
در باب مبحث همخونی، بارها توضیح دادهایم که پروسهای طولانیمدت است و باید همهی مراحل خود را طی کند و آزمونها و خطاهای متعددی را پشت سر بگذارد ... و قطعاً یکشبه جواب نمیدهد. این درست همان اصلی است که به فرمودهی عالینجاب سعدی، قبل از ورود به این مراحل بایستی فراراه خود قرار دهیم:
"نابرده رنج گنج میسر نمیشود.... مزد آن گرفت جان برادر که کار کرد"!
ما در یادداشتها و پیامهایی منطق تکثیر از راه همخون را توضیح دادهایم و پشتوانهی مطالعاتی خود را دستآوردهای چشمگیر علم در گسترهی دامداری مدرن معرفی کردهایم. در دامداری امروزی، چه در حیواناتی که منبع غذایی بهشمار میآیند (چون گاو و گوسفند و غیره) و چه حیوانات اصیل مسابقهای همچون اسب و اخیراً کبوتر و نیز در پرندگان زینتی چون طوطیهای مختلف و پرندگان آوازهخوان، ارتقای نسل از راه همخون موضوعی محوری است و در این باره کتابها و مطالب بیشماری بهرشتهی تحریر درآمده است. اینکه در ایران این موضوع هنوز بین کبوترپروران جا نیافتاده، از درجهی اهمیت جهانی آن نمیکاهد.
همچنین مشخصاً تاکید کردهایم که برای ورود به این وادی، بایستی به حد کافی مطالعه و تجربه داشت تا یکوقت نتیجهی عکس ندهد. دلیل هم این است که تکثیر همخون، در وهلهی اول ژنهای نهفتهی کبوتر در نسلهای پیشین خود را آشکار میسازد و ما را از بنیان ژنتیکی کبوتر آگاه میکند. چنانچه ما برای مثال، کبوتری که پیشینهی بندی دارد را با جوجهاش تن کنیم، در واقع ژنی معیوب را تقویت کردهایم. این یعنی نتیجهی عکس و متعاقبش سرخوردگی زودهنگام، در صورتی که قبل از هر چیز و هر کس، تقصیر به گردن ناآگاهی خود ما است. از این روست که تنها افراد خبره شایستگی تکثیر از راه همخون دارند، نه عموم کبوترداران.
در مبحث تکثیر از طریق همخون، اندیشهی راهنما در سادهترین تعریف به این شرح است: با زدودن ژنهای معیوب یعنی کنارگذاشتن جوجههای مشکلدار و در مقابل، انتخاب بهترین جوجهها برای تکثیرهای بعدی به قصد تقویت و تثبیت ژنهای مورد نظر، نسلی یکدست و پالوده از کبوتر تولید خواهیم کرد. این مشی، کاربردریترین روش برای پاکسازی کبوتران از مشکلات ژنتیکی و بهینهسازی ماهوی آنان است.
دستآورد دورکردن کبوتران از ریشهی ژنتیکی خود چیزی نیست جز پنهانساختن بیش از پیش ژنهای نهفتهی آنان. به همین خاطر است که گاه نتیجهی تکثیر دو کبوتری که اصلاً بازی ندارند، جوجهی بندی میشود که اغلب ما چنین تکثیرهایی را تجربه کردهایم. پس به تکرار، با دورکردن نسلها از همدیگر، شناسایی ژنهای معیوب و رفع آنها بسیار مشکل و گاه ناممکن است. بر خلاف آن، تکثیر همخون راهی است بهسوی کشف ژنهای نهان و متعاقبش، رفع نقائص ژنتیکی کبوتران در نسلهای بعدی. این دقیقاً ترجمان ارتقای کیفی و راهِ عملی برای پایهگذاری خانوادهای شناسنامهدار از کبوتر است.
استانداردهای فراسو برای همخونی
پیش از ورود به مراحل تکثیر از راه همخون، بایستی استانداردی مشخص برای خود تعیین کنیم تا بتوانیم مسیر پاکسازی ژنتیکی کبوتران را به آن سمت هدایت نماییم. مبنا برای خود ما، موارد اشارهشده در جُستار "استانداردهای کبوتر پرشی ایرانی" در همین سرا است. یعنی ما کبوتری میخواهیم تولید کنیم که کمی تیزتر بپرد، زود مایهگیر شود، عمدهی پرش خود را در مایه بکند، در جوجهگی زود راه بیافتد، دیر بازی بیافتد، زودساز باشد، پربازی و نمایشی نباشد، باهوش باشد با توان بالای حرکات آکروباتیک برای فرار از خیل پرندگان شکاری، بازگشتپذیری بسیار قوی داشته باشد (سو) و نیز ساعت پرواز آن هر چه بیشتر باشد طبعاً بهتر است. ریزهکاریهای دیگری نیز هست که در جایش اشاره خواهیم کرد.
بر اساس این توضیح، عملاً کبوتران پربازی و نرمپر و کوتاهپر را از گردونهی تکثیر خود حذف کردهایم. جوجههایی نیز که ژن نهفتهشان در حالتی منفی بروز میکند، مثلاً از جفتهایی آمدهاند که خود جفت مایهرو هستند اما جوجه کوتاه میپرد، هم جوجهها و هم والدین را از گردونهی تکثیر حذف میکنیم تا روزهی شکدار نگیریم. کبوتران هرزنشین با کیفیت پروازی مطلوب را به بامهای دیگر انتقال میدهیم تا مشخص شود اشکال از نوع تربیت کبوتر بوده یا موقعیت بام و یا اینکه پایهی ژنتیکی دارد. جوجههای سفید مهر و زال را زیر ذرهبین میگذاریم تا در آنها اگر مشکل ضعف چشم یا سو و دیگر گرههای ژنتیکی باشد شناسایی کنیم. از لحاظ قواره، سعیمان این است که جثه را به متوسط برسانیم، بنابراین کبوتران درشت و تیزهبلند را کلاً حذف کردهایم و کبوتران کشیدهی باکیفیت را فقط با جوجههای کوتاه خود تن میکنیم تا حاصل سایز متوسط بشود. البته سلیقه نیز در انتخاب این مسیر سهم دارد.
شایستهسالاری در جوجهکشی و شناسایی ترکیب ژنتیکی در جفتها
در یک مدل همخونی، ما یکی از بهترین مادههای خود را یکبار با پدرش تن کردهایم و یکبار با پسرش. قابل ذکر است که هر دوی این پدر و پسر قبلاً خود را اثبات کرده بودند. حاصل کار این شد که جوجههای این ماده با پدرش کیفیتی نازلتر داشتند. نتیجهای که میشود گرفت این است که جفت ثانویه ماده که از آن پسرش تولید شده، از کیفیت مناسبتری با مادهی مورد نظر برخوردار بوده و کارکرد ژنهای دو کبوتر با هم جواب بهتری نسبت به جفت قبلی داده است. سپس جوجههای نسل سوم را یکی با مادر و یکی با پدر تن میکنیم (بهترین آنها را) تا در نسل چهارم مشخص شود کدامیک از والدین کیفیتِ بهتری داشته است. آنوقت، فقط یکی از والدین را (آنکه بهتر است) مبنای تکثیرهای بعدی قرار میدهیم. اگر کیفیت جوجههای نسل چهارم ضعیفتر از نسل سوم شد، جوجهکشی را از همان نسل سوم و از مسیری دیگری ادامه میدهیم.
توضیح: دو کبوتر نر میتوانند از لحاظ ساعت پرواز و سو تقریباْ یکسان باشند، اما وقتی با مادهای جفت شدند، جوجههای یکی بهتر از دیگری از آب درآید. این نکتهی ظریف به ما میگوید که یکی از اصلها در تکثیر، شناسایی کبوترانی است که ترکیب ژنتیکی بهتری با هم میسازند. تکثیر از طریق همخون کاربردیترین روش برای کشف تلفیق ژنتیکی کبوتران و میانبری برای ارزیابی درونمایهی جفتها است. در اصطلاح، کارکرد بهینهی ژنهای دو کبوتر با هم یا جوربودن ژنتیکی آنها را "دهنجور" میگوییم که اصطلاح بامسمایی است.
یکدستکردن کبوتران، تضمین پرواز سالم در مسابقات
در مبحث همخونی، هدف دیگر این است که روحیه و جنس کبوتران یکدست بشود. تنها کسانی میتوانند در مسابقات با خیال راحت شرکت کنند و معدل قابل قبولی بهدست آورند که علاوه بر کیفیت بالا و ورزیدگی کبوتران و بهکارگیری تمرینات صحیح، تیمی یکدست (یا خیلی نزدیک به هم) داشته باشند. فرآوردهی دورکردن نسلها از یکدیگر و روشهای التقاطی از این دست، تولید کبوترهایی ناهمگون با کیفیتهای کاملاً گوناگون است، یعنی همین وضعی که در اکثر بامها شاهد هستیم. البته رسیدن به تیمی یکدست از راهی غیر از همخون ناممکن نیست، اما بسیار طولانیتر است.
بهیاد دارم که سالها پیش، پیشکسوتی بزرگوار استانداردی را برای محکزدن یک کبوترپران خوب لحاظ کرده بودند: میگفتند موقعی میتوانیم ادعا کنیم که کبوترپران هستیم که وقتی سی کبوتر پراندیم، یکی از آنها زودتر از سه ساعت به بام پا نزند. این شرط شاید در ظاهر بسیار ساده بهنظر بیاید و هر کسی مدعی اجرای آن باشد، اما در عمل میبینیم که از توان خیلی از کبوتردارانی که سابقهی گروبندی حتا دارند خارج است. این موضوع دلایل مختلفی میتواند داشته باشد، مثل دشواری خاص تعداد سی تا چهل عدد و نیز ضعف تکنیکی کبوترپرانی مربی ...، ولی دلیل عمدهتر آن عدم یکدستی کبوتران و بهتبع آن فقدان شناخت کافی از سرشت تیم پروازی است. بدون تیمی همسنگ که ساعتها شانه به شانهی هم و همبال پرواز کنند، نتیجهای شایسته عاید نخواهد شد، برای اینکه تعدادی از کبوتران همان ساعات اولیه میریزند و بارشان بر دوش بعد از ظهریها میافتد.
در این باب گفتنی فراوان است که در جستارهای دیگر آنرا پی خواهیم گرفت. ضمناً پیامهای کارشناسی دوستان میتواند به این گفتار غنا ببخشد و بحث را بارور کند.
:: در همین رابطه: اصلاح نژاد و ارتقا ژنتیکی کبوتر
× × ×
در پایان دوستان را به تماشای تصاویری زیبا از کبوتران آقای حسین کاشی دعوت میکنیم که در تورنتو کبوترداری میکنند. امیدواریم که لذت ببرید.
۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ |
۷ | ۸ | ۹ | ۱۰ | ۱۱ | ۱۲ |
۱۳ | ۱۴ | ۱۵ | ۱۶ | ۱۷ | ۱۸ |
۱۹ | ۲۰ | ۲۱ | ۲۲ | ۲۳ | ۲۴ |
۲۵ | ۲۶ | ۲۷ | ۲۸ | ۲۹ | ۳۰ |
۳۱ | ۳۲ | ۳۳ | ۳۴ | ۳۵ |
بهقلم: مجید ز.
پیشدرآمد
عمده تفاوت کبوترداری مدرن با شیوهی سنتی این است که کبوتردار با معلوماتی که در زمینهی تغذیه و بهداشت کبوتر کسب کرده است، سطح سلامت کبوتران خود را به شکل چشمگیری بهبود بخشیده است. گفتن ندارد که تغذیهی صحیح و بهتبع آن تندرستی فیزیکی و روانی خود اصلهایی بیبدیل در بازدهی بهینه کبوتر هستند.
کبوترداری حرفهای در دوران ما، نگهداری از کبوتر را از صرفِ یک "تفریح برای تفنن" به سطح یک "ورزش" با تمام متعلقاتش برکشیده است. برای نمونه، رونق مسابقات کبوترپرانی (مسافتی) در بعضی از ممالک چون تایوان چنان بوده که رقمهای شرطبندی را تا سقف میلیونی (دلار) بالا برده است! در تایوان و چین، بهای کبوتران اصیل مسابقهای (هومر) تا مرز دویست هزار دلار آمریکایی یا بیشتر نیز رسیده است که نمونهی بارز آن شکستن رکورد خرید کبوتر در سال گذشته در حراج معروف بلژیک بود که کبوتری توسط خریداری تایوانی به قیمتِ حدوداً دویست و پنجاه هزار یورو (بیش از 350 هزار دلار) خریداری شد.
برای درک بهتر وضعیت این ورزش در تایوان مستند زیر بسیار گویا است. در این مستند که توسط شبکهی معتبر نشنال جئوگرافیک تهیه شده است، مشاهده خواهید کرد که تا چه حد موضوع کبوترداری و مسابقات آن در بین مردم تایوان اهمیت دارد. گفتنیست که جزیرهی کوچک تایوان با 23 میلیون جمعیت، سیصد انجمن مستقل کبوتر را در خود جای داده است که این خود نشان از توجه جدی به این ورزش، در بین لایههای اجتماع است.
http://www.youtube.com/watch?v=vgb10o2fpX0&list=LL6BbqqjJDqeDmUNsmpFGjzQ&feature=mh_lolz
نمونههایی از ایندست به ما کمک میکنند که دریابیم وضعیت کبوترداری در جهان امروز چگونه است و ما خود کجا ایستادهایم. به باور ما، برای جلوگیری از پراکندگی و نتیجتاً متمرکزکردن این رشته میان علاقمندان آن، راهی نیست مگر آموختن اصول حرفهای مراقبت، نگهداری و در کل بهداشت کبوتر. بدون گام اول، گامهای بعدی بهسوی ارتقای این ورزش ناممکن است.
سوء تغذیه چیست؟
کمبود مواد معدنی و املاح، ویتامینها و عناصر طبیعی مورد نیاز بدن در اصطلاح سوء تغذیه نامیده میشود. این کمبود، بسته به حدود آن، در مکانیزم طبیعی بدن و بازدهی آن خلل وارد میکند و در درازمدت، این سیستم را از کار میاندازد.
بسیاری از ما بدون اینکه خود آگاه باشیم، به سوء تغذیه دچار هستیم. طی آزمایشهای پزشکی و پس از تشخیص دقیق، پزشک با تجویز ویتامینها و ارائهی دستورالعمل غذایی، رژیم ما را تغییر داده تا این کمبودها طی مدتزمانی جبران شوند. گفتنیست که با بیتوجهی به نیازهای طبیعی بدن، در درازمدت و بهویژه در سنین کهولت، با عوارض جبرانناپذیری روبهرو خواهیم شد... که البته دیگر کار از کار گذشته است!
حکایت کبوتر نیز چنین است. پرندگان وحشی قادرند بهطور غریزی، عناصر مورد نیاز خود را از محیط زیست جذب کنند. کبوتر اما به این خاطر که تحت سرپرستی انسان است، فقط به موادی دسترسی دارد که در اختیار او قرار میگیرد. به همین خاطر، الزام در شناخت اصولی و کاربردی ما کبوترداران از نیازمندیهای کبوتر که همانا "علم تغذیه" است، تنها راه برکشیدن این ورزش به سطح کیفی مطلوب است.
خواص بعضی از ویتامینهای اصلی
در اینجا به شمهای از خواص شماری از عناصر و ویتامینهای ضروری برای کبوتر اشاره میکنیم و نیز نام حبوبات و دانههایی را برمیشمریم که حاوی این ویتامینها و عناصر هستند.
ویتامین D: بدون آن، جذب دو عنصر اساسی یعنی فسفر و کلسیم ناممکن است. ضمناً این ویتامین یکی از پایههای اصلی ساخت استخوانبندی در جوجهها است. خاصیت ضد التهاب نیز دارد. منبع اصلی ویتامین D نور خورشید عالمتاب است و روغن ماهی.
ویتامین A: شاید یکی از مهمترین ویتامینها برای رشد جوجهها باشد. علاوه بر این، خاصیت ضد عفونی طبیعی (عفونتهای تکیاختهای یا باکتریایی) و ضد کرم دارد. از منابع این ویتامین میشود از سویا نام برد. علاوه بر گندم، ارزن نیز به مقدار کمتر حاوی ویتامین A است.
نکته: مصرف بیش از حد ویتامین A باعث زدودن ویتامینهایی نظیر E و D3 میشود، بنابراین حتماً سطح مصرفی آنرا بالانس نگه دارید.
خانوادهی ویتامین B (ب1، ب2، ب6، ب12): در حکم تنظیمکنندهی اسیدهای چرب و کربوهیدرات و به طور کلی متابولیزم بدن است. استفاده از این خانوادهی ویتامین در فصل پرش و نیز پرریزی بهقطع الزامی است. همچنین طول عمر کبوتر را افزایش میدهد؛ در مقابل کمبود آن باعث پیری زودرس میشود.
جو منبعی مغذی برای ویتامین ب است. همچنین حاوی سطح بالایی از فسفر و پتاسیوم است. عدس نیز علاوه بر سطح بالای اسید فولیک، پتاسیم، آهن، فیبر، کربوهیدرات، فسفر و پروتئین، منبع مغزی B1 نیز بهحساب میآید.
یکی از بهترین منابع خانوادهی ویتامین ب، تخمهی آفتابگردان ریز است؛ همچین کافیشه.
ویتامین E: برای باروری چه در ماده و چه نر و نیز در ساخت سیستم عصبی و ماهیچهای و کارکرد آنها نقش اساسی دارد. برای همین، در موسم جوجهکشی بسیار لازم و کارآمد است.
بادام خردشده یا روغن بادام، دارای سطح مطلوبی از ویتامین E و نپتاسیم و فسفر است.
فندق خردشده نیز دارای مواد روغنی مفید و ویتامین E است.
تذکر: سطح ویتامین E را صرفاً بایستی در دورهی جوجهکشی بالا برد.
ویتامین K: واسطهی جذب بسیاری از پروتئینها در سیستم گردش خون و استخوانها است. علاوه بر این، اصل در انعقاد خون است و از خونریزی داخلی جلوگیری میکند. از بیماریهای کبدی کبوتر (شایعترین نوع بیماریها) تا حد زیادی پیشگیری میکند، درست نقطهی مقابل مصرف بیش از حد عنصر آهن یا آنتیبیوتیک که زایلکنندهی کبد است. به همین خاطر، مصرف بیش از حد آنتیبیوتیک قبل از هر چیز سیستم گوارشی و گردش خون کبوتر را از ویتامین کِ پاکسازی میکند که بسیار زیانآور است.
یکی از مواردی که کبوتر به خوردن مدفوع خشکشدهی خود روی میآورد تامین کمبود ویتامین کِ است.
در هوای گرم، نیاز به این ویتامین دوچندان میشود (خصوصاً در موسم پرریزی)، برای همین بایستی بعضی از سبزیجات مثل جعفری را هر ده روز یکبار در اختیار کبوتر گذاشت. نیز در دانههای خانوادهی لوبیا مثل سویا به مقدار کافی یافت میشود. جو نیز حاوی مقداری کم از این ویتامین است.
ویتامین C: چنانچه کبوتر "سالم" به نور مستقیم آفتاب دسترسی داشته باشد، قادر است این ویتامین را در بدن خود تولید کند، مگر اینکه کبد کبوتر بیمار باشد.
پتاسیم: درست مانند الکترولایت، گردش خون را تنظیم و فشار آنرا کنترل میکند و در تعادل دستگاه عصبی و نیز تحرک و نشاط پرنده نقش دارد. از دانههایی که دارای سطح مناسبی از پتاسیم هستند میشود از گندم نام برد. بر خلاف دیدگاه عام، گندم برای جوجهکشی یکی از دانههای پایه است و ابداً نباید از جیرهی غذایی جفتها حذف شود.
فسفر: همانند کلسیم، سازندهی استخوانبندی پرنده و مایهی استحکام آن است. برای دریافت فسفر، ذرت و گندم منابعی کامل هستند و همانطور که توضیح داده شد، همیشه باید در سبد غذایی جوجهکشیها حضور داشته باشند.
مگنزیوم: علاوه بر حضور مفید در استخوانبندی، در عملکرد ماهیچهها و سیستم عصبی پرنده نقش دارد. بادام (و روغن آن) حاوی مقدار متنابهی مگنزیوم است. همچنین ذرت و ارزن و پس از آن جو دارای میزان کافی از این عنصر حیاتی هستند.
آهن: پایه در تولید پروتئینها و آنزیمهای اصلی خون و سیستم گوارشی است. آهن را میشود در نخودهای کبوتر، سویا و دیگر دانههای خانوادهی لوبیا و نیز عدس یافت. ضمناً صدف خردشده حاوی مقادیر متنابهی آهن است. دانهی گندم و از میان سبزیجات جعفری دارای آهن فراوان است.
اسید فولیک: و همچنین آهن برای تخمسازی پرنده بسیار مهم هستند. سویا منبع اصلی اسید فولیک است.
فیبر: گذشته از خواص متفاوت غذایی، پاککنندهی طبیعی دستگاه گوارش است. جو و عدس (خصوصاً عدس قهوهای) دارای سطح بالایی از فیبر هستند.
کلسیم: اساس در استخوانبندی، غضروف و پر پرنده است. منابع طبیعی دریافت آن گندم،Flax، Oats، تخمه آفتابگردان، کافیشه، گردو و پوستهی صدف هستند.
دیگر مراقبتها و تمهیدات دوران پرریزی
در باب مراقبتهای ویژهی دورهی پرریزی به تفصیل در جُستار "چگونگی رفتار با کبوتران در دورهی پرریزی (لک)" سخن گفتیم. اینک جا دارد برای خوانندگان پیگیر این سرا، برنامهی روزانهای ترتیب دهیم که رعایت آن تضمینی است برای طیکردن بدون نقص این دوران. در این برنامه، به آنچه که بایستی در هر روز مشخص در اختیار کبوتران خود بگذارید اشاره خواهیم کرد. این ده روز سه بار در مدتزمان یکماه تکرار میشود.
روز اول: ید مایع (ده قطره در دو لیتر آب). فقط پس از داندهی در اختیار پرنده قرار گرفته و ساعتی بعد آنرا بردارید.
روز دوم: مولتی ویتامین محلول در آب.
روز سوم: الکترولیت محلول در آب.
روز چهارم: پروبیوتیک محلول در آب.
روز پنجم: دانه را به روغن ماهی آغشته کنید و در اختیار پرندگان قرار دهید. نیز، سیر تازه را کاملاً خرد کرده با ساقهی سیر، پیازچه، جعفری و شنبلیلهی خردشده مخلوط کنید، به آن نمک بزنید و سر ظهر در اختیار کبوتران قرار دهید.
روز ششم: سرکهی سیب، یک قاشق غذاخوری در دو لیتر آب.
روز هفتم: مولتی ویتامین
روز هشتم: پروبیوتیک محلول در آب.
روز نهم: الکترولیت محلول در آب.
روز دهم: آب تازه.
پایان سخن
همانگونه که امروزه بیشتر مردم به غذای مصرفی خود از لحاظ میزان کالری، چربی، کلسترول، مینرال و الخ دقت دارند، لازم است هر کبوترداری نیز بداند تاثیر آن دانهای که به کبوترش میدهد دقیقاً چیست و چه رژیم غذایی در چه مرحلهای از زندگی کبوتر مفید و در مقابل چه نوع تغذیهای زیانبار است. ما معتقدیم بدون هیچ گریزی، آگاهی به تغذیهی کبوتر سرآغاز پیشرفت این رشته است. کبوترداری که معلومات کافی در زمینهی بهداشت کبوتر دارد در مقایسه با کبوتردار سنتی درست مثل آدمی است که رانندگی بلد است و آن دیگری بلد نیست و فقط کنار دست راننده مینشیند. کبوتردار اول در مسیر تمرینات، هر جا با مشکلی مواجه شود راه حل آن را در ذهن دارد یا لااقل راه تحقیق را بلد است، اما برای نفر دوم، کوچکترین بیماری که به جان گلهی کبوتران بیافتد کافی است که رشتهی هدایت تمرینات را از دستش خارج کند، برای اینکه او، بهخاطر عدم شناخت، تفاوتی بین مشکلات کوچک با بزرگ نمیبیند و کل دانشاش خلاصه میشود به کپیبرداری از روی کبوترداران قبلی! درست از این روست که ما در این سرا، بر آموزش اصول تغذیه و بهداشتِ کبوتر اصرار میورزیم.
:: در پایان، عزیزان بازدیدکننده را به دیدن تصاویری از کبوتران دوست ارجمندمان جناب بهروز الف. در تورنتو فرا میخوانیم.
۱ | ۲ | ۳ |
۴ | ۵ | ۶ |
۷ | ۸ | ۹ |
۱۰ | ۱۱ | ۱۲ |
۱۳ | ۱۴ | ۱۵ |
۱۶ | ۱۷ | ۱۸ |
۱۹ | ۲۰ | ۲۱ |