اصول راهنما برای نگهداری، تربیت و آماده‌سازی جوجه‌ها (1)

  با سلام و عرض ادب بخدمت دوستان و بزرگان. دوباره دوست گرامیمان آقای مجید ز. با وجود گرفتاری‌های شغلی‌ زیاد، زحمت کشیده اند و مطلبی سلسله‌ وار پیرامون آموزش و تربیت جوجه های کبوتر تهیه نموده اند. در اینجا جای دارد که از ایشان بخاطر قبول این زحمت تشکر کنم و نظر همه دوستان را به این مقاله جلب کنم. امیدوارم که دوستان به نحو احسن از این مقاله استفاده ببرند. 

 

بخش نخست: مدیریت جوجه‌ها

 

به‌قلم: مجید ز.

 

به‌جای پیشگفتار: گپی با خوانندگان

در مورد شیوه‌ها‌ و شگرد‌های تربیتی و اصولی که به‌قصد آماده‌کردن جوجه‌ها برای پرش به‌کار گرفته می‌شود، در جامعه‌ی کبوترپروران گمانه‌ها و دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد که این پراکندگی کار را برای نوآموزان این رشته دشوار کرده است. در دیگر سو، آلودگی باورهای عامه به خرافات و حضور نگرش‌های واپسمانده و غیر علمی در این رشته، جلوی پویایی این ورزش را گرفته است. فرهنگ عمومی کبوترداری در ایران فعلی، هم‌چنان "شفاهی" مانده است؛ در این میدان، بازار گزافه‌گویی تا بخواهید گرم است و حرف و حدیث‌های بی‌پایه و کم‌تر اندیشیده‌ زبان به زبان می‌گردد. در چنین شرایط بغرنجی است که بسیاری از اهالی مسابقه (گرو)، از روی ناامیدی، دست به دامن تلفیق کبوتر ایرانی با نژادهای خارجی نظیر پاکستانی، هندی، تیپلر انگلیسی/ایرلندی و حتا صرب شده‌اند!

 

به‌گمانی، شاید بزرگ‌ترین گرفتاری جامعه‌ی کبوترپروران ایران، تکثیر بی‌رویه و بی‌برنامه‌ی کبوتر و ازدیاد نسل‌هایی‌ست که از لحاظ استانداردهای ظاهری و شاخصه‌های پروازی، در نازل‌ترین سطح ممکن قرار گرفته‌اند. کبوتر جنس و استثنایی، در دست تنها درصد معدودی از کبوترپروران ایرانی موجود است و این عده نیز ترجیح می‌دهند مازاد نیاز خود را از بین ببرند، ولی بدست کسی نیافتد! با این روحیه‌ی مسلط در میدان کبوترداری ایرانی، تولید کبوتر مرغوب و قرارگرفتن‌اش در دست عموم، کاری سخت دشوار به‌نظر می‌آید.

 

گذشته از نزول سطح کیفی کبوتر بلندپرواز ایرانی در سال‌های گذشته و نیز احتکار آن توسط تعدادی معدود از کبوترپروران، مشکل عمده‌ی دیگری که بنیه‌ی این ورزش را تباه کرده است، ضعف معلومات و شکنندگی دیدگاه‌ها در مدیریت، تربیت و آماده‌سازی کبوتر ایرانی است. در ایران فعلی، اساس کار بر نظرهای ضد و نقیض افراد شالوده ریخته شده است و "شگرد" و "قلق" حرف اول را می‌زند نه روش‌های علمی و نوین کارآزموده که به‌خوبی جواب پس داده باشند. در فضایی گسیخته که هر کس ساز خودش را بزند و مراجع مناسبی برای آموزش کاربردی و تکوین این ورزش موجود نباشد، جز هرج و مرج و ایستایی حاصلی در فراسو نخواهد بود.    

 

 برای خروج از دوران رکود و دور فرسایش فعلی، بایستی خبرگان فن، اساتید، پیشکسوتان و کلاً جویندگانی که دستی بر قلم دارند، آموخته‌ها و نقطه‌نظرات خود را مکتوب کنند تا در فضایی اشتراکی و مسئولانه، باب نقد و تفحص در دیدگاه‌ها فراهم شود. چکیده‌ی این سلسله گفت‌وگوها به اتفاق نظر بر روی ریزه‌کاری‌های مختلف تربیتی و تمرینی کبوترداری ایرانی و "فهم مشترک" منجر خواهد شد که در واقع سرفصل حرکت به سوی بهبود فنی و کیفتی این ورزش است. لازم به تکرار است که بدون رسیدن به اجماع و ایجاد استانداردهای تثبیت‌شده در زمینه‌های پرورش، مدیریت، تربیت، تمرین و مسابقه برای کبوتر بلندپرواز ایرانی، که آن‌هم لازمه‌اش تلاش مکتوب از جمله نشر مقالات، مجلات (کاغذی و اینترنتی) و کتاب‌های روشنگر و آگاهنده و نیز تاسیس انجمن‌ها و کلوپ‌های کبوتر و ایجاد پیوندهای علمی-تجربی با کلوپ‌های حرفه‌ای کبوتر در سراسر دنیا است، ره به پیشرفت این رشته نخواهیم برد. این ورزش –چون هر حرکت پویا و مستقل دیگر در سراسر گیتی- زمانی به رشد کیفی مطلوب خود خواهد رسید که با اشتراک تجربه و فرهنگسازی مثبت و تزریق معلومات نوین به بدنه‌ی آن، یک "مکتب فکری" با چارچوب‌ها و اجزای مشخص و مورد قبول عموم ساخته شود. آن‌هنگام است که درخواهیم یافت کبوتر بلندپرواز ایرانی چگونه جواب پس می‌دهد.

 

 

زمان جداسازی، مختصات گنجه‌ی جدید و شیوه‌ی رفتار با جوجه‌ها

 

جوجه‌ها را بسته به رشد آن‌ها بایستی در سن حداکثر 35 روزگی از والدین جدا کرد. این کار باعث می‌شود جوجه‌ها خیلی زود مستقل شوند و بتوانند رفتار اجتماعی را زودتر تجربه کنند و برای تمرینات آماده گردند. در این هنگام، طبعاً سری دوم جوجه‌ها بیرون آمده‌اند و والدین می‌توانند بدون دغدغه‌ی حضور جوجه‌های سری قبل و با توانی بهتر، از آن‌ها رسیدگی کنند و به این طریق، از دون‌سوز شدن جوجه‌های سری بعدی پیشگیری می‌شود.

 

چند روز قبل از جداکردن جوجه‌ها یعنی در سنین حدوداً بیست‌وپنچ روزگی، بایستی یک ظرف کوچک حاوی دان در جفت‌کنی‌ها قرار داد تا جوجه‌ها به آن‌ نوک بزنند و دانخور شوند.

اگر فضای گنجه‌ی جوجه‌کشی‌تان به حد کافی بزرگ است، می‌توانید در حدود سی‌روزگی، جوجه‌ها را در قسمتی در گنجه (ترجیحاً در طبقات بالای گنجه) جای دهید و دان و آب در اختیارشان قرار بگذارید تا هم به تقلید از یکدیگر دانخور شوند و هم والدین گهگداری به آن‌ها دان بدهند و به این طریق، با جداکردن ناگهانی، استرس به جوجه‌ها وارد نشود. لازم به توجه است که یکی از بزرگ‌ترین شوک‌های زندگی یک کبوتر زمانی است که از والدین و جفت‌کنی خود – تنها دنیایی که یک جوجه می‌شناسد- جدا می‌شود. بایستی این استرس را حتی‌المقدور کم کرد تا از ضعیف‌شدن یا مریض‌شدن احتمالی جوجه‌ها پیشگیری گردد.

 

بهترین مکان برای جادادن جوجه‌ها گنجه‌ای مستقل و آفتابگیر است که آنرا "جوجه‌خوان" می‌نامیم. جوجه‌خوان بایستی در محلی نزدیک به دیگر گنجه‌ها قرار داشته باشد تا جوجه‌ها با محیط گنجه‌ها و دیگر کبوتران آشنا بشوند. نیز بایستی امکان تعبیه هوا را با ایجاد هواکش‌های توری در دو طرف گنجه مهیا کرد تا گردش هوا در آن تضمین شود و کف گنجه و محیط آن‌ پاکیزه و خشک بماند. نصب نی‌بندی به حد کافی در گنجه الزامی است تا جوجه‌ها از همان ابتدا یاد بگیرند روی نی بنشینند و نه بر کف. نی‌بندی‌ها اگر پهن باشند (پهن‌تر از سه سانت) بهتر است، تا پای جوجه‌ها از لحاظ فرم فقط به "سطح" عادت کند تا قادر نباشند روی شاخه‌ی درختان بنشینند.

توضیح: در اولین روز پرواز جوجه‌ها، بعضی از آن‌ها خود را سراسیمه به هر دری می‌زنند و چون به نشستن وارد نیستند، در اولین جایی که راحت‌تر است فرود می‌آیند. در چنین زمانی، اگر پای جوجه به نشستن بر نی نازک آموخته نباشد، با اولین تماس با درخت و عدم موفقیت در نشستن روی شاخه، به روی بام خود برمی‌گردد.

 

جادانی جوجه‌ها را بر چهارچوبی توری قرار دهید تا دان اگر از جادانی بر زمین ریخت و به مدفوع آغشته شد، جوجه‌ها دیگر قادر نباشند آن‌را بردارند. این کار از بروز بسیاری از بیماری‌های دوران جوجه‌گی همچون "ای کولای" جلوگیری می‌کند.

جاآبی را در ارتفاعی حدودأ سه‌سانتی‌متری بلندتر از زمین قرار دهید تا مدفوع و غبار پخش روی زمین آن‌را آلوده نکند.

 

جوجه‌ها که به جوجه‌خوان منتقل شدند، لازم است سر تک‌تک آن‌ها را یک یا دو بار کمی در ظرف آب فرو کرده تا محل نوشیدن آب را یاد بگیرند. از لحاظ دان‌خوردن احتمالاً مشکلی پیش نخواهد آمد، زیرا از هم تقلید می‌کنند. به هر حال، لازم است در شب دوم جداسازی چینه‌دان جوجه‌ها چک شود که آیا دان به حد کافی برداشته‌اند یا خیر.

 

در همان ابتدای ورود باید جوجه‌ها را با

PMV1

بر علیه نیوکاسل و همچنین

SAL-BAC

برای سلمونلا واکسینه نمود تا هم از این بیماری مهلک پیشگیری شود و هم توان سیستم ایمنی بدن جوجه‌ها به حد چشمگیری ارتقا یابد.

 

 

مسائل مربوط به تغذیه (نوع، دفعات، ویتامین‌دهی و الخ) را در قسمت دوم این یادداشت خواهید خواند.

دوستان عزیز. متأسفانه عکس‌های جوجه‌ها هنوز آماده نیستند تا به معرض نمایش گذاشته شوند. من سعی‌ خواهم کرد تا به محض حاضر شدن، آنها را پست کنم. با عرض پوزش از دوستان عزیز، منتظر نظرات سازنده شما هستیم.

دوستان عزیز طبق قول قبلی‌ و رسم پا بر جای این وبلاگ، عکس‌های جوجه‌های امسال معروف به گلسرخی که سری اول جوجه‌های ما هستند را در زیر بنمایش گذاشته ام. امیدوارم که مورد قبول واقع بشوند.

 

1	2	3	4
5	6	7	8
9	10	11	12
13	14	15	16
17	18	19	20
21	22	23	24
25	26	27	28
29	30	31	32