کبوتر ایرانی‌ در کانادا

اصول علمی پرورش و مدیریت کبوتر بلندپرواز ایرانی

کبوتر ایرانی‌ در کانادا

اصول علمی پرورش و مدیریت کبوتر بلندپرواز ایرانی

اصول راهنما برای نگهداری، تربیت و آماده‌سازی جوجه‌ها (3)

  

بخش سوم: شیوه‌ی اصولی تربیت و تمرین پرواز
 
 
به‌قلم مجید ز.   
 
اهمیت دو عنصر تربیت و تمرین
کسانی که کبوترداری را در میدان حرفه‌ای آن تجربه کرده‌اند، می‌دانند که اگر کبوتر در جوجه‌گی درست تربیت شده و به شکلی اصولی، با برنامه‌ریزی زمان‌بندی‌شده و با انضباط کامل تمرین داده و ساخته شود، در سال‌های بعد در مدت‌زمانی کوتاه ساز شده و به بهترین وضعیت خود خواهد رسید و طبعاً در تیرماه به زیبایی نمایش خواهد داد. در مقابل، جوجه‌های جاخواب یا آن‌ها که درست روی‌شان کار نشده و یا به بیماری دچار شده‌اند، در اکثریت مواقع کبوتران قابل اتکایی از آب درنخواهند آمد (استثنا هم البته هست). درست مثل دانش‌آموزی که در مقطع ابتدایی پایه‌‌ای قوی‌ دارد، اهمیت "تربیت" و "تمرین" در دوران اولیه زندگی کبوتر (در شش ماه نخست) در تمام زندگی او تعیین‌کننده است. بنابراین، این فرضیه‌ی متداول که "جوجه را باید خواباند و سال بعد پراند" سر تا پا غیر علمی و باطل است.
 
کبوتر از همان جوجه‌گی بایستی فرا بگیرد که مالک مطلق بام فقط شما هستید نه هیچ کس دیگر؛ باید بیاموزد که کوچک‌ترین حرکت‌اش زیر نظر است و هر چه می‌کند بایستی صرفاً بر مبنای خواست مربی خودش باشد. جوجه‌کبوتر از روی بازیگوشی و همچنین هوشیاری بی‌مانند خود، بلافاصله نقاط ضعف مربی‌اش را شناسایی می‌کند و تا بتواند از زیر کار درمی‌رود و ساز خودش را می‌زند! این‌جاست که فرق آدمی ناشی با مربی‌ای فهیم مشخص می‌شود. مربی فهیم می‌داند کجا باید نرمش کند و کجا باید جدیت به‌خرج دهد؛ کجا باید به کبوتر فشار بیاورد و کجا باید با شکیبایی، کوتاهی و کم‌کاری جوجه را به او ببخشد.   
 
قابلیت تربیت‌پذیری کبوتر شگفت‌انگیز است. امروزه کبوتران در سیرک‌های معتبر نمایش می‌دهند و با حرکات موزون و دیدنی خود زیر نظر مربی کارکشته، تماشاگران را به حیرت وامی‌دارند. در ویدئوی زیر، مشاهده می‌کنید که مربی، تعدادی کبوتر رولر را به وسط مزرعه می‌برد و می‌پراند، بعد آن‌ها را با صدایی مخصوص به درون جعبه می‌کند، بدون این‌که بامی وجود داشته باشد و کبوتر به‌اصطلاح هرز کند! من خود حدود سی سال پیش بارها شاهد بودم که پیشکسوتی بزرگوار در نارمک تهران، نزدیک به صد و خرده‌ای کبوتر پریده را بر خرپشته‌ای دو در سه روی سر هم می‌نشاند، بدون اینکه یکی از این کبوتران روی آپارتمان مرتفع بغلی پا بزند.
 
 
 
با این وجود باید توجه داشت که ما به‌دنبال دست‌آموزکردن کبوتر نیستیم. بر خلاف رقصنده‌های ظریف و شکننده‌ی سیرک، هدف ما ایجاد گروهانی از سربازان منضبط و به‌غایت پرطاقت است که توان حضور در میدان رزم را داشته باشند و در سخت‌ترین شرایط نیز سنگر و خدمت وظیفه را رها نکنند. بر این اصل، تربیت کبوتر تا مرحله‌ای ادامه پیدا می‌کند که خوی نیمه‌وحشی‌اش از بین نرود.
 
کبوتر را از همان جوجه‌گی باید به پریدن عادت داد. برای کبوتر دو حالت بیش‌تر وجود ندارد: یا از سر تفنن گاه‌وبی‌گاه و هر چقدر که خواست بپرد یا این‌که یاد بگیرد کاری جز پریدن ندارد. طبیعتاً اهالی حرفه‌ای کبوترداری دومین گزینه را می‌پسندند. پس، بایستی کبوتر را از جوجه‌گی چه از لحاظ بدنی و چه اخلاقی به پریدن عادت داد تا این روحیه به شکلی بنیادی در او شکل و قوام بگیرد.
در باره‌ی شیوه و اهمیت تربیت و تمرین برگ‌ها می‌شود مطلب نوشت؛ ما در این‌جا سعی می‌کنیم به‌دور از حواشی، فقط به ارکان مهم این دو عنصر بپردازیم.
 
 
 
 شروع مرحله‌ی تربیت: شرطی‌کردن و جلد کردن
 
کبوتران حدوداً در سن چهل‌وپنج روزگی آماده‌ی تربیت می‌شوند. در این زمان بایستی جوجه‌ها را کم‌کم (در طول دو تا سه روز) از دان سنگین گرفت و دان زود هضم و سبک در اختیارشان گذاشت. دان مناسب در مرحله‌ی اولیه تمرینات به شرح زیر است: 
70  درصد ارزن، ده درصد نخود یا قرماش (منبع پروتئین بالا)، پنج درصد کافیشه (به خاطر سطح بالای چربی و امگا 6 مورد نیاز جوجه‌ها)، پنج درصد ذرت ریز، پنج درصد گندم، ده درصد جو.
دلیل حضور دانه‌های مقوی مثل نخود و قرماش و کافیشه این است که کبوتر به‌یکباره از نوع تغذیه‌ی قبلی بریده نشود و بدن از دست ندهد و دچار استرس سوء تغذیه نشود. مواد آلی و معدنی نیز همیشه باید در اختیار کبوتران گذارده شود. در این مرحله باید به جوجه‌ها فقط یک‌بار و آن‌هم در عصر دانه داد.
 
نخستین گام جلدکردن است. جلدکردن بسته به موقعیت بام و تعداد کبوتردار در همسایگی متفاوت است. به طور کلی اما باید چیزی حدود پنج روز تا یک‌هفته جوجه‌ها را زیر تور آورد و آفتاب داد. اگر خانه‌ی تور ندارید، می‌توانید پر جوجه‌ها را ببندید و به آهستگی روی گنجه بگذارید. چند کبوتر کوتاه‌پر پشت‌دری به‌فرمان نیز لازم است تا کنترل و هدایت جوجه‌ها از دست خارج نشود. خودتان نیز اگر بالای سرشان باشید، بهتر است.  

توضیح:
 
جلدکردن جوجه‌ها یک مسیر تکاملی است و اگر کبوتر یکی‌دوبار روی بام بالاپایین کرد نباید با خیال راحت فکر کنیم که جلد بکش شده است! کبوتر جلد، کبوتری است که بعد از چند کول متوالی پرش و رفتن روی ساعت، برگشت داشته باشد. بنابراین بایستی به موضوع جلدکردن جوجه‌ها به شکل مرحله‌ای نگریست و ضریب اطمینان‌ خود را  بعد از هر پرواز افزایش داد تا روزی که اطمینان حاصل کرد کبوتر پریده‌مان اگر به آفت‌های آسمانی نخورد، باخت (باخ) نخواهد رفت.
 
در این پنج روز تا یک‌هفته، بایستی کبوتران را شرطی کرد. شرطی‌کردن به این معنا است که کبوتر با شنیدن صدای خاصی، عکس‌العمل خاصی نشان بدهد. مثلاً با "بیوه بیوه" بفهمد که وقت دانه است، با کیش‌کردن بداند که باید بپرد یا با "جاجا" گفتن بفهمد که باید برود داخل گنجه و الخ. شما می‌توانید هر صدایی که خود صلاح می‌دانید را به‌کار ببرید، اما در وسط تمرینات این صدا نباید به چیز دیگری تغییر کند و حتماً بایستی یکسان بماند. این نخستین قدم در تربیت صحیح کبوتر است. طبیعتاً کسانی که خانه‌ی تور ندارند بایستی شرطی‌کردن را چند روزی دیرتر و پس از بازکردن پر جوجه‌ها آغاز کنند.  
برای شرطی‌کردن، از همان ابتدا که جوجه‌ها را به جوجه‌خوان می‌آورید (یعنی سن 35 روزگی)، هنگامی که دان می‌دهید بالای سرشان بایستید و صدای مورد نظرتان (مثلاً بیوه بیوه) را همینطور مثل آواز در گوش‌شان بخوانید. بعد از چند روز خواهید دید که این صدا برای جوجه‌ها دانه را تداعی خواهد کرد و هر وقت که بیوه‌ بیوه کنید، جوجه‌ها یکی بعد از دیگری از روی نی به‌کنار ظرف دانه می‌پرند!
 
در کنار شرطی‌کردن، بایستی "پنجه‌کردن" و "شاخ‌کردن" را نیز به جوجه‌ها یاد داد. برخلاف آن‌چه باور رایج است، اغلب جوجه‌ها برای فرودآمدن با مشکل مواجه‌اند و به همین لحاظ، باید یاد بگیرند چطور پنجه کنند که وقتی بیرون آورده شدند، روی اولین جایی که راحت‌تر است نریزند و هرز نکنند. شاخ‌کردن نیز باعث می‌شود که جوجه‌ عمودپریدن و درجا بلندشدن را بیاموزد و ماهیچه‌های پروازی‌اش پرورش پیدا کند و به همین لحاظ، هم زودتر به مانورهای پروازی مسلط شود و هم راحت‌تر به‌ بازی بیافتد. خیلی از جوجه‌هایی که میل‌بازی‌دار هستند، به‌خاطر این‌که نمی‌توانند خود را یک‌جا نگه دارند و روی آسمان شاخ ببندند، وقتی می‌خواهند بازی قرص کنند شروع می‌کنند به قل خوردن و پایین آمدن. چنانچه در این هنگام جوجه ارتفاع کافی نداشته باشد، ممکن است به خودش صدمه بزند یا زود فرود آید. بنابراین، فراگرفتن "پنجه‌کردن" و "شاخ‌کردن"، در حدی بسیار بالا جلوی هرزشدن و دیر بازی افتادن و گرفتاری‌های احتمالی دیگر را می‌گیرد و جوجه را آماده‌ی اولین پرواز جدی می‌کند.
 
برای این کار باید جوجه‌ها را هفتاد درصد دان داد (روز قبل) و به زیر تور آورد و به همراه پشت‌دری‌ها یا کبوترهایی کوتاه‌پر و گشنه رودان کرد. جوجه چون ولع عجیبی برای دان دارد، هفتاد درصد سهم غذایی در واقع برایش نیمه‌شکم است. هر زمان که رودان می‌کنیم، باید صدای مخصوص (مثل بیوه بیوه) را از خودمان دربیاوریم که این صدا همراه با "وقت غذا" در ذهن جوجه‌ها تداعی بشود و جا بیافتد. وقتی دانه را می‌پاشیم (ترجیحاً ارزن) باید حرکت دست آرام و بلند باشد که توجه جوجه‌ها را به خود جلب کند و ریتم حرکت دست مربی در ذهن جوجه‌ها نقش ببندد. در این یک هفته، به این شکل عمل شود:  

روز اول:
 دانه روی همان بام یا خرپشته‌ای ریخته شود که جوجه بر آن حضور دارد، تا جوجه دنبال آن بدود.  

توضیح
 در سطل آب مقداری ماده‌ی ضد حشرات و انگل‌های جلدی بریزید و با یک‌دست زیر هر دو کت جوجه‌ را گرفته تا زیر گردن در آب فرو ببرید و چند باری در آب بگردانید تا خوب خیس شود و حشرات مزاحم کشته شوند و ضمناً گرد سفید پرها نیز شسته شود. بعد جوجه‌ی خیس را به آرامی روی سقف گنجه بگذارید تا آفتاب بگیرد و با لذت خشک شود. در این ویدئو می‌توانید این عمل را ملاحظه بفرمایید:
 
 
روز دوم، سوم، چهارم: به شکل افقی از یک سو به سوی دیگر رودان کنید تا کت جوجه‌ها باز بشود و ضمناً به آن‌ها زیاد فشار نیاید.

روز پنجم و ششم
: ابتدا بر زمین دانه پاشیده شود که جوجه‌ها از بالا به زیر بیایند و پنجه‌کردن را یاد بگیرند، بعد به روی خرپشته یا سقف گنجه ریخته شود که جوجه‌ها شاخ‌کردن را بیاموزند.
این کار را در روز، دو تا سه بار تکرار کنید نه بیش‌تر، تا جوجه‌ها دله‌ی دان نشوند. بعد از چند ساعت آفتاب‌خوردن، به درون گنجه‌ هدایت‌شان کنید. با شکیبایی کامل اجازه دهید که جوجه‌ها خود به داخل گنجه بروند و راه را فراگیرند. بعد از آب‌خوردن، به روی نی‌بندی هدایت‌شان کنید. زیر تور به جوجه‌ها آب ندهید تا بفهمند جای آب فقط داخل لانه است. این خصوصیت اخلاقی در آینده برای به‌فرمان‌بودن و جاکردن جوجه‌هایی که پریده‌اند کمک‌تان خواهد کرد.
 
 
شروع تمرینات
 
تمرینات جوجه‌ها به سه بخش عمده تقسیم می‌شود: "روزهای اولیه بیرون‌آوردن"، "چند پرواز آزمایشی و تمرینی" و سپس "پروازهای اصلی".
 
این سه مرحله دارای ظرافت‌هایی است که سعی می‌کنیم ابتدا به موارد اصلی و سپس به ریزه‌کاری‌های آن‌ بپردازیم. 
 
نخستین روزهای بیرون‌آوردن
 
اولین روز بیرون‌آوردن، حساس‌ترین و پراسترس‌ترین زمان تمرینات است. شب قبل، باید دان جوجه‌ها را به پنجاه‌درصد کاهش داد: مخلوطی از ارزن و جو. این کار از کنده‌شدن ناگهانی جوجه‌های پرزور و ترمزبریدن و تارشدن‌شان تا حد زیادی پیشگیری می‌کند. ساعت نه صبح و در روزی آفتابی و بدون باد جوجه‌ها را بیرون بیاورید به این طریق که به آرامی آن‌ها را از در گنجه به بیرون و سپس از در خانه‌ی تور به بام راه ببرید تا راه ورود-خروج را تجربه کنند و یاد بگیرند. در روز اول نباید به جوجه‌ها کاری داشت و باید بگذاریم ول بگردند و فقط یکی-دوبار به همراه پشت‌دری‌ها رودان شوند. به جوجه‌ها به‌ هیچ وجه شوک وارد نشود. هر زمان که یک یا چند تا از جوجه‌ها اتفاقی بلند شدند یا رم کردند، بلافاصله با پشت‌دری‌های گرسنه و رودان‌کردن مهارشان کنید. تعدادی کبوتر (ترجیحاً تعدای نر با یک ماده) را زیر تور بریزید تا پر بخورند و مثل آهن‌ربا جوجه‌ها را همان اطراف نگه دارند تا ترس‌شان بریزد. بعد از چند ساعت، به آرامی و با کمک دان و پشت‌دری‌ها، جوجه‌ها را جا کنید (همراه با صدایی که درمی‌آورید). باز عصرهنگام به جوجه‌ها پنجاه درصد دان بدهید. روز دوم به همین شکل عمل شود. باز به جوجه‌ها پنجاه درصد دان بدهید برای روز سوم.  
روز سوم جوجه‌ها را به آرامی و بدون دادن استرس بلند کنید و بعد از چند دقیقه پرواز –به کمک رودان و پشت‌دری‌ها- بلافاصله جمع‌شان کنید. توجه داشته باشید که جوجه‌ نباید در روزهای اول ساعت بیاورد و اگر آورد، گرفتاری از عدم شناخت کافی و احاطه‌ی مربی است. در این روز، وقتی جوجه‌ها نشستند و کمی دان دادید (به عنوان جایزه و برای این‌که بفهمند با نشستن در "مکانی مشخص" دانه خواهند گرفت) بلافاصله جای‌شان کنید. مجموعاً نباید بیش‌تر از یک تا دو ساعت جوجه‌ها بیرون باشند.  
روز چهارم و پنجم و ششم عیناً‌ همین‌طور عمل شود. فراموش نکنیم که باید در خانه‌ی تور کبوترها پر بخورند و حتماً تعدای قیچی یا پشت‌دری زیر پای جوجه‌ها باشد. روز هفتم به جوجه‌ها استراحت می‌دهیم.
 
 
 
اولین پرواز تمرینی  
روز آغازین دومین هفته‌ی تمرینات، نخستین روز پرواز جوجه‌ها است. خود را خوب آماده کنید، روز را بسنجید (دما، رطوبت مناسب، بدون باد و حتماً آفتابی)، جوجه‌ها را شب قبل دست بگیرید و کامل بررسی کنید که سالم باشند. به جوجه‌ها هفتاد درصد دان بدهید: شامل پنجاه درصد ارزن و پنجاه درصد جو. این ترکیب، ضعیف‌ترین جیره‌‌ی غذایی ممکن برای کبوتر است.  
ساعت نه صبح، جوجه‌ها را بدون همراهی پشت‌دری‌ها به بیرون هدایت کنید و تا نیم ساعت به حال خود واگذارید. خانه‌ی تور خالی باشد. بعد بدون ایجاد استرس کیش‌شان کنید. توجه شود که مقدار پرواز جوجه‌ها ابداً تعیین‌کننده‌ی کیفیت‌شان نیست. ایده‌آل‌ترین حالت این است که ساعت پرواز کبوتر در طی روزهای متمادی ارتقا یابد و در طول زمان بیشتر بشود.  
 هر کدام از جوجه‌ها که خواست می‌تواند بعد از چند بار چرخ‌خوردن بنشیند و نباید مانع شد. بعد از بیست دقیقه، زیر تور کبوتر بریزید تا پر بخورند. هر جوجه‌ای که هرز کرد، بلافاصله با بیوه بیوه‌ کردن به بام فراخوانید و نگذارید در هرزگاه جاخوش‌کند. نگران هرزشدن جوجه‌ها در روزهای اولیه نباشید و با تحمل مضاعف، بگذارید این چند روز پراسترس را از سر بگذرانند.  
بسته به توان کبوتران‌تان (مثلاً‌ بعد از نیم ساعت) پشت‌دری‌ها را بیرون بیاورید و رودان کنید و با صدای مخصوص جوجه‌ها را بنشانید. یکساعتی‌ که روی بام پرسه زدند و عرق خشک کردند، جای‌شان کنید.
 
چند توضیح تکمیلی:

اول
: بعضی‌ از همان پرواز اول، جوجه‌ها را با پشت‌دری‌ها یا کبوترانی کوتاه‌پر می‌پرانند. این روش نیز جواب می‌دهد، خصوصاً در جاهایی که تعداد کبوتردار زیاد است یا بام مناسبی ندارید شرط احتیاط است که همین کار را بکنید. ولی توجه شود که فقط برای دو-سه پرواز اول نه بیشتر، و الا جوجه‌ها خلق‌وخوی نامناسب پشت‌دری‌ها را به خود می‌گیرند. کبوترانی که سالم می‌پرند نه طولانی (مثلاً یک تا دو ساعت) بهتر به کار تمرین‌دادن جوجه‌ها می‌آیند. 

دوم
: جوجه‌ها به این دلیل باید بعد از زمان کوتاهی جا بشوند که بفهمند "وظیفه‌شان فقط پریدن است و بس"! باید یاد بگیرند که زندگی‌شان خلاصه می‌شود به داخل گنجه یا آسمان. جوجه وقتی ورزیده شود و از پرواز لذت ببرد، طبعاً میلی به گنجه نخواهد داشت و همین موضوع تربیتی باعث می‌شود که تقلای خود را برای پریدن بکند. توجه داشته باشید که هر ورزشی روزهای اول سخت است، اما وقتی به آن عادت کردیم، چنان به نظر ما سهل می‌آید که از آن هیچ خسته نمی‌شویم. شخص ممکن است روز اول پنج کیلو دمبل را نتواند ده بار بزند، اما بعد از چند ماه ممارست، وزنه خیلی سنگین‌تر از این برایش مثل پر کاه خواهد بود! دویدن و دوچرخه‌سواری نیز چنین است: روزهای اول بسیار سخت است اما عادت که کردیم، کاملاً‌ عادی می‌شود. در کل باید با قدری فشارآوردن به خود از مرز خستگی رد شد تا به ورزش عادت کرد. هدف مربی عادت‌دادن اخلاقی کبوتر به پرواز است، و الا کبوتری که به پریدن عادت نکند و پروازش ریتم مشخص نداشته باشد، همیشه دنبال راه فرار از مسئولیت است؛ یکروز می‌پرد و یکروز نمی‌پرد و مطلقاً قابل اتکا برای مسابقه نیست. 

سوم
:‌ از این‌ بابت که جوجه‌ها به رودان‌شدن پشت‌دری‌ها و پردادن زیرپایی برای نشستن عادت می‌کنند نگران نشوید. در مراحل بعدی تمرینات این عادت از سرشان خواهد افتاد. 

چهارم
: تاکید می‌کنیم که در این مرحله ابداً به جوجه‌ها تودهنی نزنید. باور بفرمایید کلامی قوی و رفتاری پرمعنی و حساب‌شده به مراتب بهتر از خشونت اثر می‌گذارد!
 
 
روز دوم و سوم پرواز تمرینی  
روزهای دوم و سوم نیز عیناً چون روز اول عمل شود. جیره‌ی غذایی خلاصه می‌شود به همان هفتاد درصد. یادمان باشد که هدف ما ساعت‌آوردن جوجه‌ها نیست. ما می‌خواهیم جوجه سالم‌پریدن که شامل درست بلند شدن، ارتفاع گرفتن و بعد فرود بی‌نقص روی بام است را بیاموزد و  فیزیک و شخصیتش آنطور که لازمه‌ی کبوتر پرشی است شکل بگیرد. ما می‌خواهیم جوجه‌ها که سرمایه‌ی کار ما هستند کامل جلد بشوند. ما می‌خواهیم جوجه‌ها فرمان‌بردن از مربی را بیاموزند و بدانند فقط و فقط یک‌نفر است که حرف اول و آخر را می‌زند: کبوتردار.  
در کل سه روز پرواز کبوتر به شکل هدایت‌شده باید انجام شود. بعد از این سه روز، یک‌روز به جوجه‌ها خواب می‌دهیم (یعنی روز چهارم).
 
 
نخستین پرواز اصلی  
نخستین باری که جوجه‌ها طعم پرواز آزاد را می‌چشند، پنجمین روز از پرواز و اوایل سومین هفته‌ی بیرون‌آمدن از جوجه‌خوان است. جوجه‌ها در این مرحله بیش از حدود دو ماه سن دارند و تا حد زیادی جلد شده‌اند و شعور پرواز سالم را به مرور تمرینات به‌مقداری کسب کرده‌اند. 
حدود ساعت دوازده ظهر جوجه‌ها را بعد از شمارش به آهستگی بیرون بیاورید و به بالای تور یا گنجه هدایت کنید. عصر روز قبل آن‌ها باید 80٪  معمول دانه داده شوند. سبد غذایی شامل: هفتاد و پنج درصد ارزن، پانزده درصد جو، پنج درصد نخود یا قرماش و پنج درصد مابقی گندم یا تخم جارو. ما این‌بار سطح پروتئین (عامل انرژی‌زا) غذا را افزایش می‌دهیم تا بتوانند خود را نشان بدهند، اما باز کمی کم‌دان می‌گیریم تا کلاف کنترل از دست‌مان در نرود. نوع دان در هنگامی که جوجه‌ها تیپ شدند کمی تغییر خواهد کرد که در ادامه‌ توضیح خواهیم داد.  
ساعت پرواز حدود دوازده ظهر مقرر شود که به خاطر گرمی نسبی هوا، کبوترها نتوانند سنگین بپرند و ساعت بلند بیاورند. لابد خواننده‌ی فهیم توجه دارد که منظور اصلی ما ریتم‌ دادن به ساعت پرواز و اضافه‌کردن آن در طول زمان است که این کار را با نوع تغذیه و زمان پرواز انجام می‌دهیم.
جوجه‌ها را به آرامی کیش کنید و با دقت زیر نظر بگیرید. طبعاً پخش خواهند شد؛ بعضی هم ممکن است زود بریزند که طبیعی است. بگذارید جوجه خودش را پیدا کند. اولین پرواز مستقل جوجه‌ها بسیار مهم است، زیرا برای نخستین بار تجربه می‌کنند متکی به خود باشند. این پرواز پنجره‌ای گشوده به آموزش "پرواز سالم" است که در پرش‌های بعدی ارتقا خواهد یافت.
بعد از یک‌ساعت، اگر باز کبوتر بالا دارید زیر خانه‌ی تور را پر کنید تا کبوتران پر بخورند. نیازی به رودان‌کردن پشت‌دری‌ها نیست، البته این بسته به تشخیص مربی و موقعیت بام است؛ هر چقدر بام ما برای کبوتربازی مناسب‌تر باشد، این مراحل راحت‌تر و سریع‌تر انجام خواهند شد. بعد از دو ساعت، اگر مشاهده کردید که بعضی از کبوتران ترمز بریده‌اند، حتماً زیرشان پر کنید تا به سمت بام کشیده شوند و فرود بیایند. نیم ساعت بعد از نشستن آخرین کبوتر و بعد از این‌که مقدار بسیار کمی بهشان دان دادید (برای جایزه، به شکل رودان)، همه را جا کنید و در گنجه بهشان آب بدهید.
 
دومین و سومین روز دقیقاً به همین ترتیب عمل شود. روز چهارم باید به جوجه‌ها خواب داد. روز پنجم، باز به شکل قبل عمل کنید و جوجه‌ها را بپرانید.
  
توصیه‌های بهداشتی: 
یک: همانگونه که در بخش پیشین همین یادداشت اشاره شد، بعد از حدود دو هفته لازم است به جوجه‌ها یکبار دیگر داروی ضد انگل داده شود تا لاروهای احتمالی کرم‌ها نیز زدوده شوند.
دو: کبوترانی که یک یا چند روز می‌دوند و بعد برمی‌گردند یا شما آن‌ها را می‌نشانید یا در منزل دیگران پیدا می‌کنید و برمی‌گردانید، به محض بازگشت حتماً در یک جفت‌کنی قرار داده و مدفوع و وضعیت آن‌ها را خوب چک کنید. به آن‌ها دان مقوی سرشار از پروتئین بدهید به‌علاوه‌ی صبح محلول الکترولایت و بعد از ظهر کمی آنتی‌بیوتیک (تا دو روز) برای از بین بردن عفونت‌های احتمالی. بسته به وضع جسمی جوجه، بعد از سه روز می‌توانید آن‌را به جمع جوجه‌ها منتقل کنید، اما قبل از آن حتماً باید یک‌بار داروی ضد انگل به آن بخورانید تا از انگل‌‌های احتمالی‌ نیز پاک شود. جوجه تا موقعی که بدن نگرفته است، نباید در تمرینات شرکت داده شود، زیرا استرس تمرینات ضعف را در جوجه تشدید خواهد کرد. 
جوجه‌ای که می‌دود یا خصلتاً چنین است (اگر در نسل‌های بعد تکرار شد، چندان کبوتر قابل اتکایی نیست و باید از گردونه‌ی تکثیر خارج شود) و یا به‌خاطر رعایت‌نکردن اصول فنی توسط مربی زیاد زور می‌زند و تار می‌شود.  در هر دو صورت، به‌خاطر استرس شدید بسیاری از املاح و پروتئین‌ها و کلسیم بدن خود را از دست می‌دهد که باید جبران کرد. نکته‌ی دیگر این‌که در چنین شرایط پراسترس و ضعف قوای بدنی، انگل‌های موجود و مهارشده در بدن امکان رشد پیدا می‌کنند که برای پیشگیری، بایستی جوجه‌ را از آن‌ها پاک کرد. 
سه: اگر از سلامت جوجه‌های خود مطمئن هستید، در مرحله‌ی تمرینات از کسی جوجه‌ی تعارفی قبول نکنید، زیرا در این مرحله جوجه‌ها به‌شدت زیر استرس هستند و کاملاً مستعد بیمارشدن. هر کبوتر جدید در حکم بمب ساعتی در گنجه‌ی شما عمل خواهد کرد و می‌تواند ناقل بیماری باشد و اینگونه تمام زحمات شما را برباد بدهد. پس احتیاط شرط عقل است.
چهار: در مراحل تمرینات پروازی، هر دو روز یکبار باید به جوجه‌ها الکترولایت و هر هفته یکبار مولتی ویتامین و هفته‌ای یک‌بار پروبیوتیک داد.
 
 

نوع و مراحل پرواز جوجه‌ها 

جوجه‌ها از ابتدای پرش تا زمانی که بازی قرص کنند و به آمادگی لازم برسند، سه نوع مختلف می‌پرند: 

نخست
: پخش می‌پرند و بی‌هدف

دوم
: تیپ می‌شوند

سوم
: گروهی می‌پرند و بعد می‌ترکند و پخش می‌شوند.
 
تا زمانی که جوجه‌ها پخش می‌پرند، هنوز استرس و ترس از آسمان و وضعیت خود دارند و نمی‌شود روی‌شان حساب کرد. وقتی شروع می‌کنند به دست هم را گرفتن و تیپ‌شدن، دارند یواش‌یواش آماده می‌شوند به بازی افتادن و قرص‌کردن. وقتی تیپ روی ساعت رفت، جوجه دارد کم‌کم جا می‌افتد و بدن می‌گیرد و تا حدودی ساز می‌شود.

بسیاری از تیپ‌شدن جوجه‌ها در پروازهای اولیه وحشت دارند، چون علاقمندند که کبوتران‌شان تک تک بپرند. توجه شود که این تیپ‌شدن اولیه خصلت تکاملی پرنده است و و دلیلش "تقلید از هم"‌ و "ترس از وضعیت" است و هیچ ایرادی ندارد و اگر کبوتر اصالتاً تک‌پر باشد و درست آموزش ببیند، حتماً تک‌پر خواهد شد.
 
 

قلق‌ها و شگردهای راه‌انداختن جوجه‌ها

مجموعه‌ی قلق‌ها و شگردهای راه‌انداختن جوجه به حدی وسیع است که شاید نوشتن یک کتاب نیز کفایت نکند! به هر حال، تا آن‌جا که بضاعت و وقت این قلم اجازه می‌دهد، به شماری از آن‌ها می‌پردازیم.

نیازی به گفتن ندارد که جوجه‌ها اول از همه باید سالم باشند تا بتوانند وارد تمرینات بشوند. پس همیشه آن‌ها را زیر دقت بگیرید و از سلامتی‌شان مطمئن شوید. جلد شدن جوجه نیز موضوعی مرحله‌ای است که در طول زمان تحقق می‌یابد، پس بایستی مراحل آن‌را با صبر کافی طی کرد و به جوجه‌ها فرصت داد. نیز به جوجه‌ها در پروازهای اولیه مطلقاً فشار نباید آورد و با ایجاد استرس و تودهنی‌زدن، به‌دنبال ساعت‌گیری از جوجه‌ها نبود زیرا این کار، به سرعت جوجه را خراب می‌کند. دقت کنید: همان‌طور که جوجه‌ها بیش از کبوتران بالغ مستعد بیماری هستند، در مقابل اگر بیماری را درست تشخیص دهیم و راه مداوا را بدانیم، با سرعتی باورنکردنی بهبود می‌یابند. از لحاظ سیستم آموزشی نیز جوجه‌ها چنین‌اند: همان‌قدر که زود جلد می‌شوند و آموزش‌ها را فرا می‌گیرند، به دلیل ناواردی مربی نیز خیلی زود خراب می‌شوند. به همین خاطر، باید حساسیت موضوع را درک کرد و روی تربیت جوجه‌ها وقت و دقت مضاعف گذاشت و قبل از هر چیز، معلومات خود را گسترش داد و به عنوان آدم حرفه‌ای وارد میدان شد.
 
در چند روز اول پرش که جوجه‌ها پخش می‌پرند، تمام هدف‌شان فائق‌آمدن بر ترس و اکتشاف موقعیت منطقه و شناخت‌ آسمان و بام است. ما به عنوان مربی باید جوجه‌ها را در همین هدف همراهی کنیم. بسته به قوای بدنی، جوجه‌ها در این مرحله هر کدام به نوعی رفتار خواهند کرد: بعضی تا دو سه روز حتا چند دقیقه هم نخواهند پرید، در مقابل ممکن است بعضی از پرزورها زود بالا بکشند و زمان بیاورند. تا هفته‌ی اول، از رفتار جوجه‌هایی که عقب می‌مانند دلسرد نشوید و کار تمرینات را مصمم ادامه دهید.

جوجه‌کبوتر ایرانی به‌طور طبیعی بعد از دو سه بار پرش شروع می‌کند به تیپ‌شدن. وقتی جوجه‌ها تیپ شدند، مربی باید با دقت کامل نوع کت‌زدن آن‌ها را زیر نظر بگیرد و سبک‌پرها و سنگین‌پرها، تیزپرها و نرم‌پرها را شناسایی کند. در سومین روزی که کبوتران تیپ پریدند، شما باید شناخت کافی از قدرت پروازی تک‌تک جوجه‌ها پیدا کرده باشید.
 

توصیه:

اگر تعدادی از جوجه‌های شما عالی جواب دادند و به‌سرعت روی ساعت رفتند، آن‌ها را جدا کنید و یکروز خواب بدهید تا جوجه‌های عقب‌مانده از جمع خود را برسانند. بعد از یکروز خواب (خواب جوجه ابداً نباید طولانی شود) ابتدا عقب‌ترها را هوا کنید و وقتی در آسمان جا گرفتند عالی‌ها را بپرانید تا به ردیف بالایی تودهنی بزنند و جمع‌شان کنند و با خود به‌بالا بکشند. سه روز اگر این کار را ادامه دهید، جوجه‌ها کامل خود را نشان خواهند داد. بعد از سه یا چهار روز (بسته به تشخیص مربی از قوای بدنی تیم خود) یک‌روز خواب بدهید (ترجیحاً همراه با آبتنی) و بعد همه را با هم هوا کنید: این‌جا دقیقاً‌ هر جوجه خودش را نشان خواهد داد که "چند مرده حلاج است"!
 

توضیح:

توجه شود جوجه‌کبوتر ایرانی اغلب تا به بازی نیافتند و سربالا نشوند، خود را نشان نخواهند داد. البته این فرمول برای همه‌ی کبوترها صادق نیست و کلیت ندارد، اما بخش عمده‌ای را شامل می‌شود. پس ما باید تا زمانی که جوجه‌ها به بازی بیافتند آن‌ها را "در شکل تیپ" هوا کنیم تا از همدیگر بازی‌کردن را بیاموزند و زودتر راه بیافتند. طبیعی است کبوتر تیپ –به‌خاطر اتکا به یکدیگر- هنوز خودش را کامل نشان نداده و شناخت دقیق ما از جوجه‌ها در مرحله‌ای خواهد بود که جوجه‌ها بالا بروند و بعد بترکند.
 
جوجه وقتی لذت هوای خنک و نسبتاً پاک ارتفاعات را یک یا دوبار چشید، در فصل گرما با سرعت خودش را در مایه جاگیر خواهد کرد. یعنی به‌واقع مایه‌گیرشدن برای جوجه حکم فرار از گرما و لذت از پرواز است. برای همین منظور، بایستی زمانی که جوجه‌ها دیگر تیپ شده بودند، آن‌ها را با ماده‌هایی که ترجیحاً مدتی پایین می‌پرند و بعد مایه‌گیر می‌شوند (تیپ‌پر، نسبتاً آرام‌پر و بازی‌دار) همراه کرد. این ماده‌ها نباید از بهترین‌های شما باشند، و الا سازشان با جوجه‌ها کوک نخواهد شد و بعد از دقایقی از دسته جدا شده راه خود را خواهند رفت. پس در انتخاب‌تان باید بسیار دقیق باشید.

مثالی بزنیم تا موضوع بهتر جا بیافتد: اگر شما چهل جوجه دارید که در یک یا دو تیپ می‌پرند، دو تا سه ماده حائز شرایط را انتخاب کنید.  اگر جوجه‌ها در گنجه‌ای مستقل زندگی می‌کنند، ماده‌ها را به آن گنجه منتقل کنید که همدیگر را خوب بشناسند. این‌که این ماده‌ها با جوجه‌ها در یک جا زندگی کنند و با هم آب و دانه بردارند بسیار برای برنامه‌ی آموزش مهم است.
چهل جوجه را به سه دسته تقسیم کنید و هر دسته را به دست یک ماده بدهید و بپرانید. ترجیحاً کبوترانی که کم‌تر ساعت آورده‌اند را اول بپرانید. تیپ‌ها بعد از مدتی در هم ادغام خواهند شد و ماده‌ها در چند پرواز آن‌ها را به مایه خواهند کشید. ضمناً جوجه‌ها با دیدن بازی‌زدن ماده‌ها، زودتر به بازی خواهند افتاد و سربالا خواهند شد.

جوجه‌ها را بعد از هر چهار روز یک‌بار باید خواب داد تا از نفس نیافتند و قوای بدنی‌شان تحلیل نرود. در روزی که خواب می‌دهید، آب‌تنی فراموش نشود (یک‌بار در هر دو بار خواب).
دان جوجه‌ها در مرحله‌ی دوم (تیپ‌شدن) به این شرح است:

هشتاد درصد ارزن، ده درصد جو، پنج درصد ذرت ریز، پنج درصد مابقی گندم، تخم جارو، نخود یا قرماش. خصلت این جیره‌ی غذایی به‌خاطر متوسط‌بودن انرژی آن این است که هم به جوجه‌ها اجازه‌ی خودنمایی نسبی می‌دهد و نمی‌گذارد بدن از دست بدهند، و هم کلاف کنترل آن‌ها را از دست مربی بیرون نمی‌آورد. در مرحله‌ی بعدی، نوع دان مقوی‌تر خواهد شد که به آن در جای خود خواهیم پرداخت.

جوجه‌ها بایستی هشت تا ده کول به طور تیپی بپرند. زمان پرواز جوجه‌ها را از ساعت دوازده به عقب برگردانید و به مرور به هشت صبح برسانید. در پروازهای آخر، مجاز هستید که به تیپ خود تا حدی فشار بیاورید و تودهنی بزنید، اما نه زیاد که در جوجه‌ دیگر اثر نکند! این‌جا به طور تخمینی، ما در هفته‌ی چهارم تمرینات هستیم. در پایان این مرحله، بر اساس بالاپریدن و قوای نسبی بدنی کبوترها لیستی تهیه کنید و به آن‌ها امتیاز بدهید. چنانچه‌ جوجه‌هایی دارید که قدرت بالاپریدن را ندارند، سلامت آن‌ها را چک کنید. اگر سالم بودند، این‌ جوجه‌ها با استاندارد کبوتر بلندپرواز ایرانی نمی‌خوانند و ارزش نگهداری و تکثیر ندارند. توصیه می‌کنیم بی‌توجه به خال و دلبستگی به جوجه، هر جوجه‌ای که نتوانست با استانداردها هماهنگی کند و خودش را برساند از تیم خود حذف کنید و وقت‌تان را معطوف به کبوترانی نمایید که از بهترین‌ها باشند و سریع نیز راه بیافتند. این‌که کبوتری در سال دوم خودش را نشان بدهد یک نقص ژنتیکی محسوب می‌شود که در شیوه‌ی کاربردی این ورزش مردود است.    
 
 
نکته:   
معدودی از جوجه‌ها، به محض بازی‌افتادن به‌شدت بازی می‌زنند و ما را با این شبهه مواجه می‌کنند که "ممکن است بند شده باشند"! واقعیت این است که سندروم بازی‌زدن (تامبلینگ سندروم) در بعضی از جوجه‌ها به‌یکباره عود می‌کند و بعد از یک‌مدت می‌خوابد و به حالت عادی خود برمی‌گردد. جوجه در این وضعیت نیاز دارد که بپرد تا بازی‌زدن پشت سر هم را از سر رد کند. به همین لحاظ، به‌هیچ وجه نباید به چنین جوجه‌ای خواب داد (بدترین نوع رفتار ممکن) و بایستی مرتب و طبق برنامه آن‌را پراند (ترجیحاً در روزهای بادی) و ریتم بازی‌زدنش را با دقت زیر نظر گرفت. در بیشتر مواقع، بعد از چندین کول پرش به حال طبیعی برمی‌گردند. شماری نیز واقعاً بند می‌شوند که به‌تکرار، کبوتر بند ابداً ارزش جوجه‌کشی ندارد. البته چنین کبوترانی بیش از بقیه در معرض بندشدن هستند و بهتر است آن‌ها را در آینده با کبوتران کم‌بازی یا بی‌بازی تن‌کردن که به مرور ژن بازی‌زدن در آن‌ها ضعیف شود.   
  

مرحله‌ی سوم: ترکاندن تیپ، تست‌کردن جوجه‌ها

شما با شناخت دقیق از تیم جوان خود اکنون می‌دانید که کدام‌ها زودتر به هم می‌چسبند و تیپ می‌شوند. جوجه‌ها را به گروه‌های پنج تا هفت‌تایی تقسیم کنید و سعی کنید در انتخاب اعضای گروه، شرط اولیه "ناهمخوانی"‌ آن‌ها با هم باشد. موضوع تربیت جوجه با سازکردن برای گرو کاملاً‌ متفاوت است و طبعاً راه و روش آن نیز جداگانه. ما اگر برای گرو کبوترانی را انتخاب می‌کنیم که از لحاظ خصلت همخوان باشند، برای پخش‌پریدن جوجه‌ها باید آن‌ها را در دسته‌های ناهمخوان جای دهیم. لازم است هر دسته را جداگانه و با فاصله بپرانیم: اگر وقت اجازه می‌دهد، بعد از نشستن یک گروه و جاکردن‌اش، دسته‌ی بعد را بپرانید و الا فاصله‌ی یکساعت بین هر گروه مناسب است، حتا اگر گروه اول هنوز هوا باشد. بعد از هر پرش، اعضای گروه را عوض کنید. در این مرحله کبوتر سردرگم می‌شود و در بعضی از مواقع از ساعت پروازش کاسته می‌شود. اهمیت ندهید و این کار را چند بار تکرار کنید. می‌توانید به هر گروه یک تا دو ماده‌ی دیگر نیز اضافه کنید که این سردرگمی تشدید شود. جوجه‌هایی که در این هنگام به بازی افتاده‌اند، تک‌پریدن را نیز تجربه خواهند کرد که به آن‌ها استقلال کامل می‌دهد و برای نژاد بلندپرواز ایرانی، در حکم کلید ساعت‌آوردن است.
اگر در بین این روزها، یک یا دو روز باد بوزد، به راه‌افتادن و پخش پریدن جوجه‌ها خیلی کمک خواهد کرد. تعدادی از جوجه‌ها نیز هستند که به‌طور خودکار بعد از مدتی از تیپ جدا شده و راه خود را می‌روند که این شرایط ایده‌آل است.

جوجه‌ای که به بازی افتاد را نخوابانید! اجازه بدهید سندروم تحریک‌شده‌ی بازی‌زدن در جوجه تا آن‌جایی که ممکن است خودش را خالی کند و به وضعیت ثابت و بدون استرس برسد.
وقتی طرز کت‌زدن و بازی‌زدن کبوتر هارمونی پیدا کرد و از آن حالت مضطرب جوجه‌گی بیرون آمد، می‌توانید آن‌را بخوابانید تا نیرویش حفظ شود: آن‌ها که خوب راه افتاده‌اند را می‌شود با کبکی‌ها بیرون آورد و در تیرماه پراند (اگر به آن‌ها اطمینان کافی دارید) و آن‌ها که هنوز کار دارد تا به موقعیت مورد پسند شما برسند را برای پاییز بیرون بیاورید.

بهترین حالت جوجه‌پرانی تا زمانی است که جوجه‌ بازی‌اش را قرص کرده، اما اگر کنارش در رفت و هنوز بازی نیافتاده بود، نباید نگران بود چون بعضی از جوجه‌ها خصلتاً دیررس هستند و سال بعد بازی خواهند افتاد (یا در پاییز). بعضی از کبوتران هم هستند که اصلاً بازی ندارند. این‌گونه کبوتران همیشه به کار ما می‌آیند، زیرا می‌شود آن‌ها را با پربازی‌ها تن کرد و جوجه‌هایی متعادل کشید.
 

 

تغذیه‌ی جوجه‌ها در این مرحله
در این مرحله، به مرور بایستی حجم پروتئین سبد غذایی جوجه‌ها افزایش یابد تا به انرژی کافی برای پرواز دست یابند. شاید بزرگ‌ترین خطا در کبوترداری فعلی همین موضوع تغذیه باشد که به ارزن اکتفا می‌کنند. توجه شود که ارزن (ده تا دوازده درصد پروتئین) منبع کافی انرژی برای کبوتر نیست و کبوتری که با این خوراک بپرد، نه‌تنها به اوج خلاقیت و پرش خودش نخواهد رسید، بل‌که زود نیز از نفس می‌افتد و بیش از چند پرش دوام نمی‌آورد.   
 
 
روز موعود: تست‌کردن جوجه‌ها 
برای تست‌کردن ساعت جوجه‌هایی که دیگر پخش شده‌اند یا در حال پخش هستند، روزی مساعد را انتخاب کنید، روزی آفتابی با رطوبت پایین. روز قبل، حدود ساعت چهار تا چهارونیم عصر، به آن‌ها دان بدهید و از روی دان ردشان کنید. دانه شامل شصت‌درصد ارزن، بیست‌درصد نخود، ده درصد قرماش، پنج درصد کافیشه و مابقی گندم و تخم کتان و تخم جارو باشد. عصر که آب خوردند، آب را از جلوی‌شان بردارید. 
گنجه‌ را از همان بعد از ظهر تاریک کنید (یا نیمه تاریک). با این‌کار هم جوجه خوب استراحت می‌کند و هم از لحاظ ذهنی ساعت روز را کوتاه کرده‌اید و جوجه‌ی تشنه‌ی روشنایی را برای صبح زود آماده ساخته‌اید. اگر ساعت پرواز را شش صبح مقرر کردید، ساعت پنج و سی‌ دقیقه آب پاک و تازه در اختیار جوجه‌ها قرار دهید و چک کنید که همه بنوشند. هر کدام که آب نخورد، با یک سرنگ، پنج سی‌سی آب در گلویش بریزید. اهمیت این موضوع حتا از غذاخوردن به‌مراتب بیش‌تر است. جوجه‌ها را باز در چند دسته کنید و با آرامش تمام به بیرون هدایت کرده و هر دسته را با فاصله‌ی چند دقیقه بپرانید. می‌توانید چند ماده‌ی پرشی را نیز قاطی آن‌ها بکنید که خودش در حکم بهترین تودهنی برای جوجه‌هاست. زیر پای جوجه‌ها نباید کبوتر باشد. وقتی که پرانید، بنشینید و از پرواز عالی جوجه‌ها و نتیجه‌ی زحمات خود لذت ببرید. 
چنانچه آن‌روز بر اثر تغییرات جوی یا هر دلیل دیگر به نتیجه‌ی دلخواه خود نرسیدید، همین مرحله را فردا تکرار کنید.  
 
 
حسن ختام
:: مرحله‌ی تربیت و آموزش جوجه‌ها چیزی کمتر از چهل روز طول می‌کشد. دقیقاً پس از این مدت‌زمان، جوجه‌های سری بعد رسیده‌اند و آماده‌ی تربیت و تمرین هستند. در این ورزش، داشتن برنامه‌ و جدول زمانبندی، اصلی بی‌بدیل در تربیت و تمرین جوجه‌ها است. 
:: برای این‌که نگاه حرفه‌ای را در خود تولید و تقویت کنید، از تمام مراحل جوجه‌کشی تا پایان تمرینات جوجه‌ها یادداشت بردارید. برای هر جوجه با ذکر والدین‌اش صفحه‌ای بگشایید و زمان و مقدار پرواز و دما و رطوبت آن روز را با ذکر تاریخ ثبت کنید. در پایان تمرینات، با مرور این یادداشت‌ها سیر ارتقای هر جوجه را می‌توانید بررسی کرده، به سادگی با کیفیت‌ها و ایرادهای جنس جوجه‌ها و کار خود آشنا شوید. کار حرفه‌ای بدون آرشیو معنا ندارد.  
:: همیشه و در هر لحظه به فکر سلامت جوجه‌ها باشید. به آن‌چه در مورد تغذیه و امور بهداشتی گفته شد توجه دقیق نمایید و به‌کار بندید. با نگاهی نقاد، زیر و بم رفتاری و حرکات جوجه‌ها و وزن و بدن آن‌ها را زیر ذره‌بین داشته باشید و با مشاهده‌ی کوچک‌ترین ایراد، بی‌ اتلاف وقت چاره‌اندیشی کنید. کبوتردار حرفه‌ای به تمام زوایای فیزیکی، شخصیتی و ژنتیکی یکایک کبوتران خود شناخت کامل دارد. 
:: لازمه‌ و نخستین قدم برای حضور جدی و حرفه‌ای در هر رشته‌ای، طرز فکر جدی و حرفه‌ای است. آدمی بی‌خیال و بی‌برنامه، در هیچ بخشی از زندگی موفق نخواهد شد. فرق بنیادی کبوترداری حرفه‌ای نیز با کبوترداری از سر تفنن در همین است: انگیزه‌ی قوی، معلومات کافی، برنامه‌ریزی منظم، هدف مشخص و اراده‌ای آهنین. صرف وقت و هزینه‌ی کافی و کمک‌گرفتن از پیشکسوتان فن نیز بخش دیگر قضیه است. برای موفقیت در این ورزش مفرح، همه‌ی این موارد را باید از لحاظ روحی در درون خود تولید و تقویت کرد و در میدان عمل دستمایه‌ی کار خود ساخت.    
 
 
دیگر بخش‌های همین جستار:  
:: بخش نخست:  «مدیریت جوجه‌ها»

  

 

دوستان گرامی‌، ضمن تشکر دوباره از مجید عزیز بخاطر گذاشتن وقت و تهیه این گفتار جامع، طبق روال همیشگی‌مان، اینک شما را به دیدن تصاویر چشم‌نواز بعضی‌ از کبوتران دوست شفیقمان آقای مهدی فدائی دعوت می‌کنیم: 

۱۲۳۴
۵۶۷۸
۹۱۰۱۱۱۲
۱۳۱۴۱۵۱۶
۱۷۱۸۱۹۲۰
۲۱۲۲۲۳۲۴
۲۵۲۶۲۷۲۸
۲۹۳۰۳۱۳۲
۳۳۳۴۳۵۳۶
۳۷۳۸۳۹۴۰

نظرات 374 + ارسال نظر
مسعود - تهران شنبه 13 خرداد‌ماه سال 1391 ساعت 05:40 ب.ظ

عرض سلام و ادب خدمت اساتید عزیز و بزرگوار حمید عزیز و مجید خان گرامی

آقا مجید پس از مطالعه مقاله علمی شما که با قلم شیوا و روان و در باب تربیت اصولی جوجه ها به رشته تحریر در آمده است بر خود وظیفه دانستم که از طرف خودم از زحمات جنابعالی قدردانی نمایم . پرداختن به مسائل جوجه ها و آموزش و تربیت صحیح آنها یکی ار مقوله های بسیار مهم در این رشته می باشد و بنده این مقاله علمی را با کسب اجازه از شما پرینت گرفتم تا به صورت دقیق مطالعه نمایم .

به دوست و استاد گرامی حمید عزیز که همیشه ارادت خاصی برایشان و شخصیت دوست داشتنی شان داشته ام هم سلام عرض می کنم و از اینکه فعال و بسیار باانرژی در این دنیای مجازی مشغول هستند قدردانی می کنم و امیدوارم خداوند همیشه یار رو یاور شما دوستان باشد .

با اجازه شما از طریق وبلاگ شما یادی می کنم از استاد عزیز و گرانقدر آقای خشایار عزیز و امیدوارم هر کجا که هستند سالم و تندرست باشند و در راه اعتلای این عشق پاک مثل ایام گذشته قدمهای مثبتی بردارند. ایشان به عنوان الگو و مردی پاک نیت و صبور می توانند برای همه ما کبوتر دوستان منشا خیر باشد و امیدوارم با حضورشان همه عاشقان کبوتر را از چشمه علم و دانش و معرفت خود سیراب نمایند .

و همچنین یادی می کنم از دوست بسیار ارزشمند خودم سعید 2 عزیز و قدردان همه محبت های ایشان هستم و وجود انسانهای پاک و صالح و صادق نظیر ایشان برای این رشته دری است بسی گرانبها.

پیشاپیش ولادت امیرالمومین علی (ع) و فرا رسیدن روز پدر را به تمامی پدران زحمتکش و صبور تبریک و تهنیت عرض می نمایم .

پایدار باشید و برقرار

اردتمند شما - مسعود

عمران شنبه 13 خرداد‌ماه سال 1391 ساعت 05:12 ب.ظ

بار دیگر عرض سلام و ادب دارم خدمت صاحبنظران فن آقایان مجید ز عزیز و جناب حمید ض. نازنین . لطف بفرمایید اگر سوالهای بنده کم ارزش هست به بزرگی خودتان عفو بفرمایید.
- آیا کبوتری که با معیار که به درستی فرموده اید تربیت نشده ( مثلن کبوتر یکساله ) باز هم قابلیت تربیت و شرطی کردن را دارد؟
- چطور میشه فهمید هرز شدن کبوتر تقصیر ضعف مربی هست یا خود کفتر ایراد دارد؟
- چرا باید جوجه تا وقتی که آزمایش آخری میشه ضعیف دان بگیره؟ میدونم میخواهیم تحت کنترل باشه ولی ایا این ضعف تاثیری در آینده مفلقی جوجه ندارد؟
- جوجه اگه بازی قرص نکرده سه ساعت را پر کنه و بقیه جوجه ها هنوز روی مثلن یکساعت باشن باید چطور باهاش رفتار بشد؟ بیشتر مزاحم وقت گرامی نمیشوم و در اینده باز مزاحم خواهم شد. خداوند بزرگ پشت و پناهتان.

سراج شنبه 13 خرداد‌ماه سال 1391 ساعت 06:38 ق.ظ

آقا سلام
دست و پنجه نویسنده گرامی درد نکنه
چند باری خوندم هر بار چیز جدیدی یاد گرفتم. ممنون.
خوش به حال شما تو کانادا هوای سالمی دارین
اینجا هوا بدجوری آلوده است. امثال خرابه خرابه. میترسم نشه کفتر دراورد.
کبکی ها بیرون نشده دارن از نا میرن
جوجه ها از کت و کول رفتن
خیلی از جفت ها ول کردن جوجه ها را و پا شدن از تخمها
بساطیه خلاصه آقا
ببینیم حکایت گرو چی میشه امثال
شرط میبندم کبوترها یا رو زمین میمونن یا ساعت نمیارن
خدا بخیر بگذرونه
دم شما گرم

عمران شنبه 13 خرداد‌ماه سال 1391 ساعت 06:18 ق.ظ

سلام. باز که جناب مستطاب شهردار ونکوور مغلطه درست کرد؟؟؟ تا شما بزرگواران یک مطلب نغز مینویسید بلافاصله پشت سرش یه شری بپا میکنه!!! آقا جان هر چی مرده ولش کنین این بابا را خواهش میکنم ایگنورش کنین واقعن کلاس اینجا را پایین میآوره!!

حمید خان گل صداتون هم مثل مطالبتون زیباست. خیلی خوشحال شدم از مکالمه تلفنی. ایشااله این ارتباط ادامه پیدا کنه تا بتونم از شما بزرگواران بیشتر بیاموزیم. با چند سوال میخواستم مزاحم اوقات شریفتون بشم که با اجازتون در کامنت بعدی مینویسم. دوستار شما.

محمد مهدی شنبه 13 خرداد‌ماه سال 1391 ساعت 01:01 ق.ظ

سلام به دوستان وبلاگ کبوتر ایرانی در کانادا. آقای مجید خان و حمید خان گرامی نصف خط از یکی از دو پیام تقریبا بلند بنده را البته بعد از حدود ده روز در وبلاگ خود نمایش دادید از شما متشکرم. بنده از نمایش داده نشدن کامنت خود که عاری از هر گونه بی احترامی و ترور شخصیت و توهین و تهمت و ناسزا و دروغ بود به هیچ وجه ناراحت نیستم که اگر بودم یا قصدم از آن کامنتها دامن زدن به حاشیه ها و به چالش کشیدن شما بود آن کامنتها را در وبلاگهای ثالث به نمایش میگذاشتم که دوستان به قضاوت بنشینند. و خوشحال میشوم که شما اصلا بنده را نادیده بگیرید ولی در بعضی مواضع خود (البته نه در مورد کبوتر که بنده از اختلاف نظر در این موارد استقبال میکنم چون به یقین آزادی اندیشه باعث پیشرفت میشود ) که در کامنتهایم به آن اشاره داشتم تجدید نظر کنید. بنده نمایش کامنت آقای نمیرانیان را به عنوان آغاز این حرکت مثبت به فال نیک گرفتم و بعد از خداحافظی که حمید خان در جریان علل آن هستند دوباره مصدع اوقات شما شدم. و البته مثل بیشتر بازدیدکنندگان انتظاری از کسی و شما ندارم که وقت گرانبهای خود را صرف پاسخ به بنده نمایید که اگر کردید و قصدتان پیشرفت این رشته بود که دینی به هم نداریم و اگر از سر لطف بود که متشکرم اما نیازمند آن نیستم. برای همه دوستداران صدیق کبوتر آرزوی سلامت و بهروزی مینمایم. تشکر.

دوست عزیز محمد مهدی سلام. از اینکه کامنتی با رعایت موازین این وبلاگ گذاشته ا‌ید تشکر می‌کنم. اما هنوز آدرس ایمیل‌ی برای من بجا نگذشته ا‌ید تا آنچه را که بصورت حقیقی‌ و واقعی وجود دارد برایتان بفرستم. که البته دیگر اهمیتی ندارد. من فقط قصد داشتم که حس کنجکاوی شما را سیراب کنم. شما به عنوان یک خواننده از راه خیلی‌ دور میتوانید آنچه را که دوست دارید بصورت انتخابی ببینید نه آنچه که بصورت واقعی‌ در اطرافتان در جریان است. دقیقا مثل کسی‌ که به تحسین و به‌‌ به‌‌ و چه چه یک خانه ویلایی در شمال ایران میپردازد اما چشمانش را بروی خانه‌های کشاورزان زحمت کش شالی کار می‌بندد. پس انتخاب با شماست. انسان و انسانیت ارزشی والا تر از آن دارد که با مادیات خریداری شود. سر بلند، آزاد و پیروز باشید.

عادل شنبه 13 خرداد‌ماه سال 1391 ساعت 12:56 ق.ظ

با درود خدمت حمید عزیز واقا مجید گرامی وتشکر به خاطر مطالب علمی وتجربی که اقا مجید به خوبی عنوان کردند حمید جان ایا در مورد کبکی بازی هم مطالبی در وبلاگ خواهید داشت ؟چون کم کم موسم کبکی بازی داره میرسه از امروز من هم کبکی ها رو بیرون اوردم البته تعداد کمه ولی می خوام چند تا رو امتحان کنم البته اولین تلفات رو هم امروز دادم تا ببینیم بعد چی میشه درضمن سری دوم جوجه کشی بسیار پربار بوده هم از نظرکیفیت وهم از نظر سلامتی با اجازتون می خوام امسال تا اونجایی که میشه از کبوتر های خوب جوجه بگیرم تا برای سال بعد تعداد وکیفیت رو بالا ببرم امیدوارم شما هم به نتیجه ی دلخواه برسید تا یادم نرفته میدونم شما به پشتدار مهر علاقه دارید توسری دوم جوجه کشی یه جوجه یه کت قهوه ای مهر که بسیار زیبا هست دراومده که هیچ شبا هتی به والدین نداره سعی میکنم عکساشونو براتون ارسال کنم باتشکر

عادل عزیز درود بر شما. در آینده مجید عزیز زحمت خواهند کشید و مطلبی جامع در مورد دلایل کبک نکردن و اشتباه بودن اینکار خواهند نوشت. ما نه فقط به کبک کردن اعتقاد نداریم بلکه آنرا برای کبوتر مضر میدانیم. از اینکه در جوجه کشی‌ موفق بودی خیلی‌ خرسندم. من هم تا کنون حدود ۱۵۰ تا جوجه کشیده‌ام که حدود ۱۰۰ آنها جلد شده اند. و با رعایت نکات جوجه کشی‌ که در مطلب‌های قبلی‌ آمده فقط ۱ جوجه تلف شد. آنهم بدلیل سهل انگاری خودم بود. بله پشتدار مهر من را به خاطرات دوران کودکی میبرد. امسال حدود ۱۰ پشتدار مهر کشیده‌ام که اولین آنها یک پشت سیاه است که ۴ ساعت را براحتی پر کرد. پیروز باشید.

سعیداز کهنوج شنبه 13 خرداد‌ماه سال 1391 ساعت 12:49 ق.ظ

باسلام خدمت اقا حمید ومجیدعزیز

از مطالب جالبی که درمورد تربیت و جوجه پرانی نوشته بودید بسیار لذت بردیم دستتان درد نکنه واقعه موفید بود دست مریزاد
دوسوال از محضرتان داشتم
1==یکی از جوجه کبوترهای بزرگم که هنوز یک سالش نشده وبسیار عالی بود نزدیک به 4 ماهی است که میپره امروزه که هوا خیلی گرم بودپراندم حدود بعداز 45دقیه پریدن خودش رو پایین کشید وهرز کرد در حدود 5ساعت بر پشت بام همسایه نشست بعداز امدن کبوتر بسیار ناتوان بود وتوانای پرزدن نداشت بار اول که دیدمش روی نیبند بو وقتی گرفتمش بعد ولش کردم حتانتوانست روی نیبند بشیندبسختی روزمین نشست بسیارناتوان بود گوی 12یا 13ساعت پریده بصورتی که مریض شده باشد اما کبوتر مریض نبود می خواستم بدانم دلیلش چیه کت کولش گرفته یا نه اگر گرفته وراه درمانش چیه ؟(ضمنا من هرهفته کپسول مواتی ویتامین مینرال و کلسیم دیی یکبار وجیره غذای شامل ارزن ذرت وگندم میباشد )

2==من 4جوجه از کبوتران خودم ودو جوجه کاشانی بسیار خوب که ازدوستم گرفتم دارم جوجهها هنوز نپریدن بالهایشان رابستم گر خدا بخواهد نهایتا تااوایل تیرماه به خانه خودمان (که با کلی خون دل خوردن ساختیم )نقل مکان میکنیم باتوجه بهاین موضوع اگه جوجه هارو قلم کنم می ترسم جوجه که هنوز نپریدن خراب بشن وهمچنین موضوع جلد کردن انها تاپریدن ونقل مکان به نظر شما چکارباید کرد ایده شما چیه فرصتی برای جلد کردن وپراندن نمانده جوجه هارو چکار کنم تاخراب نشن ؟؟

سعید جان سلام. روز خوش. جواب سوال یک: ۱- میتواند کمبود الکترولایت باشد.۲- شما در سبد غذا یتان پروتئین باید اضافه کنید که کببود پروتئین باعث میشود که حیوان برای تغذیه از عضلات استفاده کند. ۳- ضعف در اثر گرما که باعث از دست دادن آب بدن میشود. ۴- ضعیف شدن در اثر گرمای شدید که باعث میشود بیماری به کبوتر غالب شود. ۵- کبمود نمک که در اثر تعرق باعث میشود که خون یونیزه نشود. الکترولایت درمانش ‌ست. بنظر من چند روزی به این کبوتر استراحت همراه با الکترولایت و قره ماش بدهید و اگر بهتر نشد بدنبال مریضی بگردید. جواب سوال دوم: جوجه اگر تا زمانی‌ که کاملا پر نریخته است بپرد بهتر است معمولا جوجه هایی جا خواب برای سال آینده مشکل ساز میشوند. بنظر من شما جوجه‌ها را چند بار بپرانید تا پریدن را یاد بگیرد. به اینصورت بعد از نقل مکان هم پریدن بلد هستند و هم اینکه در مکان جدید بخاطر جوجه بودن راحت جلد میشوند. موفق باشید.

مجید ز. جمعه 12 خرداد‌ماه سال 1391 ساعت 11:10 ب.ظ

در باب کامنت ایرج نمیرانیان:

ادعاهای مطرح‌شده در پیام این فرد به حدی بی‌ربط و ناروا است و چنان یکطرفه به قاضی رفته که اصلاً ارزش پاسخگویی ندارد و من حیرت‌زده‌ام که چطور توانسته‌ است در چند سطر ناچیز، این‌همه لاطائلات را بگنجاند! به هر رو در شان ما و خوانندگان محترم‌مان و این سرا نیست که با افرادی یاوه‌سرا هم‌کلام بشویم.

این بار اولی نیست که آقای علیزاده سعی دارد در غائله‌ای که به‌پا کرده، پای دیگران را نیز وسط بکشاند و آن‌ها را آلوده کند. البته باید پرسید این اشخاصی که آقا ایرج به دیکته و تبعیت از مرادشان استاد مکتب‌نرفته علیزاده نام برده‌اند، آیا خودشان خبر دارند که علناً اسامی‌شان در اینترنت منتشر می‌شود و ادعاهایی پوچ به آن‌ها بسته می‌شود؟ تا آن‌جایی که من خبر دارم، جناب ایمانی شخصی بسیار متمول و آبرومند هستند که با صرف هزینه‌های هنگفت، مرغوب‌ترین جنس کبوتر را وارد کانادا کردند که تعدادی از آن‌ها هنوز موجود است و گمان نمی‌کنم چنین شخصی با این وزن نیازی به کبوترهای امثال علیزاده داشته باشند. جناب احمدی نیز در کارشان اعتبار خاصی دارند و بسیاری از داشتن کبوترانی از ایشان به خود می‌بالند. اما این فرد نه تنها مدعی شده که علیزاده کبوتر به آقای احمدی می‌داده، بلکه بی‌شرمی را به حدی رسانده که می‌گوید جناب احمدی از کمبود کبوتر عکس همین کفترها را برای معرفی خودش در وبسایت تهرانپارس به‌نمایش گذاشته و این آقا آن‌ها را این‌طور شناسایی کرده! آدم از این‌همه گستاخی و پرادعایی آدم‌های توخالی واقعاً در شگفت می‌شود...
در ثانی، آدم اگر کبوتر به کسی داد مگر قرار است همه‌جا جار بزند و آبروی طرف را بریزد؟

این آقای علیزاده با ده‌ها نفر در سراسر خاک آمریکا و کانادا داد و ستد کبوتر کرده و به تک‌تک‌ این افراد مدعی شده کبوترانی که بهشان داده را شخصاً از ایران وارد کرده است. البته در جایش چند برابر این کبوتران را از آن‌ها پس گرفته، اما پرسش این‌جاست که واقعاً چندصدهزار کبوتر از ایران آورده که هیچ تمامی ندارد؟! واقعاً خسته نمی‌شود از این‌همه چرندگویی؟ آخر آدم باید به شعور مخاطب نیز کمی احترام بگذارد، غیر از این است؟

این آدم همه‌جا گفته چهل سال است که کبوتر ایرانی دارد. مرد و مردانه بیاید یک کبوتر نشان بدهد با حلقه‌ به اسم خودش که ده‌ساله باشد و هزار دلار جایزه بگیرد!

این آدم در تورنتو که بوده فقط رولر نگه می‌داشته و اتفاقاً خیلی سعی داشته سری توی سرهای رولربازهای تورنتو دربیاورد و مطرح بشود. بعدش هم طبق معمول با همه دعوایش می‌شود و آن‌ها هم این فرد را می‌گذارند کنار. این‌را دو نفر از رولربازهای قدیمی این‌جا به خود من گفتند. اصلاً‌ سابقه‌ی کبوتر ایرانی ندارد این آدم. مشتی حرف‌های پراکنده راجع‌به "بهداشت کبوتر" از این طرف و آن‌طرف یاد گرفته بدون این‌که ریشه‌ای در علل و معنی آن‌ها دقیق بشود.
باقی مدتی هم که کار می‌کرده مرتب در سفر و ماموریت بوده و اصلاً خانه نبوده که بتواند کبوترداری کند. همه‌ی این استادبازی‌ها بعد از خانه‌نشینی شروع شده، یعنی حدود ده سال پیش. حالا من مانده‌آم این آی بی ام چگونه شرکتی است که این آقا را در سن پنجاه سالگی بازنشست کرده، در صورتی که سن قانونی بازنشستگی 65 سال است!

ضمناً در دهه‌ی هفتاد، ما واحدی به نام مهندسی کامپیوتر نداشتیم و نرم‌افزار در حدی پیشرفت نکرده بود که در حد کارشناسی تدریس بشود. حالا نمی‌فهمیم این آقا چطور از آکسفورد یا هاروارد (!) مهندسی کامپیوتر گرفته!
این هم تاریخچه‌ی کامپیوتر به روایت تصویر:

http://royal.pingdom.com/2008/11/28/the-history-of-pc-hardware-in-pictures/

ما را دعوت کرده‌اند برویم ونکوور از این فرد درس یاد بگیریم! درس و مسابقه پیشکش؛ این آدم اگر توانست سی عدد کبوتر (با اسم و حلقه‌ی خودش) هوا کند که یکی‌اش زیر سه ساعت بر بام پا نزند، ما تا آخر عمر باختمان را قبول داریم! اگر نتوانست، بس کند این جنجال‌آفرینی‌ها را و به‌خود بیاید و بفهمد که در پیرانه‌سری جای این‌جور رفتارهای سبک و ناشایست نیست و فرصت چندانی نمانده برای اصلاح.

کبوترداری که این‌همه هیاهو ندارد. کبوتر را کرده‌اند اسباب درگیری و دشمنی، به جای محبت و دوستی. آدم وقتی می‌تواند وقت‌اش را با ارتباط سالم پر کند، چرا باید همه‌اش در جنجال و درگیری غوطه‌ور باشد؟ اگر نمی‌توانند چیزی از خودشان تولید کنند و به‌درد اجتماع بخورند، لااقل به تلاش دیگران احترام بگذارند. البته احترام انگار در قاموس بعضی اصلاً معنی ندارد!

×××

از دوستان و خوانندگان محترم پوزش می‌خواهم. گاهی لازم است جلوی یاوه‌گویی افراد مغرض و دو رو را گرفت.

مجتبی از نارمک جمعه 12 خرداد‌ماه سال 1391 ساعت 09:41 ب.ظ

سلام، با اینکه همیشه خواننده پر و پا قرصتون هستم اما اولین باریه که نظر میذارم. خسته نباشید واقعا دست و پنجتون درد نکنه، خداییش بعد از خوندن نوشته بسیار عالیتون چشم آدم باز میشه به کبوترداری حرفه ای و میفهمه فرق کار از کجاها به کجا ست. لطفا کار را ادامه بدین و اگه جسارت نباشه راجع به آمار جوجه هایی که میگیریم تا زمان مفلقی توضیح بفرمایین، منظورم اینه که چند درصد از جوجه ها تا وقتی مفلق میشن باید جواب بدن و از چه درصدی به بالا آدم باید به کار خودش امیدوار باشه و بدون تو مسیر درست افتاده؟ راستی گفتید مدینه و کردید کبابم!! بچه محل بودیم و نمیدونستیم؟ ایواله!! یاد برادران بلور قهرمان و پیشکسوت راستین و مربی تیم ملی کشتی بخیر باشه همیشه که دوتایی تیرماه پانصد تا پانصد تا کفتر هوا میکردن و آسمان سیاه میشد. چه دورانی بود. الان شده فقط گرو بازی و بیزنس!! گند زده شده به خال و نژاد و اصل و نصب ! خلاصه همه چیمون باید به همچیمون باید دیگه. ببخشید از بابت درد دل. قربون همگی و بازم تشکر و سپاس ، باز هم خدمت میرسیم

مهران جمعه 12 خرداد‌ماه سال 1391 ساعت 07:02 ب.ظ

سلام اساتید گرامی امیدوارم سالم باشید و مثل همیشه با اتکا به پشتکار مصمم برای بازدیدکننده های تشنه یادگیری مطالبی عالی بنویسید . خیلی مقاله کامل و جامع و بی نقصی بود با ریتم ثابت و مشخص که همه سووالها را قبل از اینکه بپرسیم توی خودش جواب داده . دست مریزاد واقعن . خیلی از قسمتها را برای اولین بار بود میخواندم و همینطوری تاکید کردن روی دو عنصر تربیت و تمرین در کنار هم کار را وارد مرحله تخصصی می کند و همین است فرق حرفه ای و ناشی . کبوتر داری مدرن و برتر اصلن فرسنگها با اونچیزی که ما تو کوچه پسکوچه های شهرمون همه روزه شاهدیم زمین به آسمان فرق دارد ولی هنوز کار توی ایران شروع نشده و انگار این ورزش با دشمنی و کینه مواجه شده و یخ بسته و رشد نمی کنه که هیچ پسرفت هم دارد می کند !!! بخاطر همین واقعیته که باید قدر اطلاعات مفید و دست اول این سری مقالات را دانست و جایگاه نویسندگان شان را شناخت و قدر دونست . با احترام بسیار . برای حمید خان گل ایمیل زدم نمی دونم دریافت کردید ؟ البته میدونم سرتون با کار و زندگی غیلی مشغوله . لطفن همینجا خبر بدین اگه ایمیل نرسیده دباره بفرستم . با سپاس .

ایرج نمیرانیان جمعه 12 خرداد‌ماه سال 1391 ساعت 06:52 ب.ظ

من در ونکور کانادا نزدیکی آقای علیزاده دوست پر ارزشم زندگی میکنم. نمیتوانستم بی اعتنا باشم زمانیکه شاهد اهانت و بی شرمی بدون حق نسبت بدوست گرامیم آقای علیزاده در سایت
اشخاص مغرض نمایان میشه. بنده آقای علیزاده را بهتر از همه میشناسم, شخصی بسیار سخاوتمند با فرهنگ تحصیلکرده و بالای همه انسان با انسانیت تمام. در مورد سخاوتمندی ایشان در عرض 18 سال اخیر که من شاهد بودم بالغ بر 50 کبوتر از ایران آوردند تعداد زیادی ازآنها را بدون چشمداشتی بدوستان و حتی غریبه قبل و بعد از جوجه کشی بزل و بخشش کردند. نمونه بارز خود بنده زمانیکه ایشان متوجه شدند کبوتر سبز دوست دارم برایم از ایران یک کبوتر نر سبز آورد. آقای اکبر ایمانی قبلا در کانادا بودند کبوتران وارداتی زیادی از آقای علیزاده بردند هنوز عرق سفر در بدن کبوتران خشگ نشده بود یعنی بمحض ورود. آقای مجید اکبری زاده همینطور بدون اینکه اعتراضی و یا جواب ردی از آقای علیزاده بشنوند. چه بسا بسیاری از این کبوتران بمنزل آقای علیزاده برنگشت. در دو نوبت در دو سال اخیر با من بآمریکا سفر کرد و کبوترانی برای آقای حمید احمدی بتگزاس فرستاد هر بار 6 عدد و آن کار ساده ای نیست صرفنظر از کبوتر. حتی چند تا از آن کبوتران از ایران آمده بودند. آنهارو من در سایت کبوتر تهرانپارس شناسائی کردم. اگر این اشخاص ذره ای معرفت و ادعای پرورش کبوتر ایرانی داشته باشند میتوانند بیایند ونکور و از نزدیک مشاهده کنند و درس معرفت و منش و عشق بازی حقیقی از آقای علیزاده بیاموزند و دست از این حسادت بیجا بردارند. من بدوستی با آقای علیزاده از صمیم قلب افتخار میکنم ایشان سمبل سخاوت و بی ریائی است, از دانش آقای علیزاده در ترویج کبوتر و معاشرت بسیاری دوستان نفع برده اند.

مجید ز. جمعه 12 خرداد‌ماه سال 1391 ساعت 05:48 ب.ظ

به دوستان پیامگذار سلام می‌کنم.
سپاسگزارم از یار ارجمندم حمید که وظیفه‌ی پاسخ‌دهی به پیام‌های گرم شما دوستان را به‌خاطر مشغله‌های بی‌پایان من به‌عهده گرفته‌اند. به هر حال، وظیفه‌ی خودم دانستم که مهرورزی سبز شما دوستان را در حد توان پاسخ گویم.

احمد عزیز شما بزرگوارید و امیدوارم که مطالب ما مورد قبول ذوق سختگیر شما قرار گرفته باشد.

آقای محمد مهدی!
من در جریان نیستم چه گفته‌اید که حتا طبع بلند حمید ضیایی نازنین نیز آن‌را تاب نیاورده، اما به هر حال، کسی که حرفی برای گفتن دارد، لااقل ایمیل خودش را برای اعتباردادن به حرفش می‌گذارد... که شما نگذاشته‌اید! پرسشی یا نقدی اگر داشتید، با رعایت ادبیات این سرا، بنویسید تا اگر وقت شد پاسخگو باشیم.

محمد محمدی عزیز!
همیشه نرمی چکیده در کلام شما مشوق ما بوده است. از لطف‌تان سپاسگزارم.

بهروز جان عزیز!
خوشحالم که هم‌عقیده‌ایم و هم‌دید. ریزه‌کاری‌های جوجه‌پرانی خودتان می‌دانید که انتها ندارد و خوشحال می‌شوم هر زمان که بخت یار می‌شود، نظر خود را برای ارتقای فهم جمعی از این ورزش در همین نظرگاه ذکر بفرمایید.

علی جان از خلخال.
چخد ساقلاسن. نوشته اگر نتواند با مخاطب ارتباط برقرار کند و راحت خوانده شود، جایی کارش می‌لنگد. از لطفی که دارید بیکران سپاسگزارم.

علی نازنین و کورش ارجمندم از مشهد!
افتخار این سرایید و امیدواریم همیشه پیام‌های پرمهرتان را این‌جا رصد کنیم.

دست همگی دوستان را به گرمی می‌فشاریم.

مشتاقی جمعه 12 خرداد‌ماه سال 1391 ساعت 06:12 ق.ظ

با درود و عرض احترام و ادب خدمت بزرگوار آقای مجید و بزرگوار آقای حمید ضیا عزیز. بسیار عالی و بی نقص نوشته اید و خسته نباشید.

جناب مشتاقی عزیز سلام. از لطف بی‌ دریغ شما سپاسگزارم. به امید دیدار. کوچک شما.

کورش از مشهد پنج‌شنبه 11 خرداد‌ماه سال 1391 ساعت 02:54 ب.ظ

با سلام خدمت مجید و حمید گرامی
از اینکه بدون هیچ منت و بدور از هر گونه ریاکاری و...مطالب خوب و بسیار جذاب تهیه می کنید و در اختیار دوستان قرار می دهید سپاسگذارم.امیدوارم همیشه موفق و سلامت باشید

کوروش عزیز سلام. منهم آرزو بهترین‌ها را برای شما می‌کنم. موفق و مؤید باشید.

علی پنج‌شنبه 11 خرداد‌ماه سال 1391 ساعت 10:47 ق.ظ

با سلام
ضمن تشکر از مطالب شما دو سوال از خدمتتان داشتم
در طی مطالعه بلاگ شما در بلاگفا و مطالب این وبلاگ به مواردی ضد و نغیظ در مورد همخون تن کردن برخوردم در جایی نیز فرموده بودید تیپلر به خاطر همخون تن کردن هوش خوبی ندارد لطفا نظر خود را در مورد همخون تن کردن بار دیگر اعلام بفرمائید چرا که در مطالب ابن وبلاگ آن را تائید کرده اید و در جایی دیگر نه!

سوال دوم اینکه در صورتی که بعد از جفت گیری کبوتر نر وماده - کبوتر ماده نیز عینا همان رفتار را بر روی کبوتر نر تکرار کند دلیل اصلی چیست چرا که در اکثر موارد معمولا این چنین نیست

با تشکر از لطف شما - منتظر پاسخ جنابعالی در همین قسمت نظرات هستم

سلام علی‌ جان. ممنون از اینکه وقت گذاشتید و با دقت مطلب را خواندید. چندی پیش یکی‌ از دوستان نیز همین سوال را کرده بود که در جواب ایشان گفتم: "کبوتر تیپلر، پاکستانی، یا هومر برای نسل هایی متمادی همخون جفت شده اند که آن کیفیت مورد نظر در حد بالا رسیده اند. به همین دلیل ما دیگر نمیتوانیم بهتر از آنچه که وجود دارد از آنها در بیاوریم پس همخونی معنایی ندارد. اما مشکلاتی که بوجود خواهد آمد کاهش میانگین سنی‌، از دست دادن مقاومت در برابر بیماری ها، و نرسی هایی ژنتیکی‌ هستند. همانطور که همخون جفت کردن تا حتی ۵ نسل بسیار فایده دارد، ادامه بی‌ رویه آن مضرات متقابل خواهد داشت. متأسفانه خیلی‌ از کبوتر پروران دقیقا نقطه مخالف کبوتر پروران ایرانی زیاده روی میکنند. شرط اول هر کاری رعایت اعتدال است. سوال دوم شما. دلیل اینکار مست بودن بیش از حد ماده می‌باشد که برای جوجه کشی‌ بسیار عالی‌ ‌ست. خیلی‌ از کبوتر بازان برای گرفتن نطفه از کبوتران نر پیر یا کور از اینگونه ماده‌ها استفاده میکنند. پیروز باشید.

علی از خلخال پنج‌شنبه 11 خرداد‌ماه سال 1391 ساعت 10:38 ق.ظ http://poshdar.blogfa.com/

اقا حمید عزیز و اقا مجید سلام و خسته نباشید
با نگارش روان و به دور از هر گونه استفاده از کلمات نامفهوم و بیان ساده شما باعث شده همیشه مطالب شما را مطالعه کنم و کمبودی خودم را جبران نماییم مطلب این پست هم همانند سایر پست ها به خوبی و روانی بیان گردیده بود امید وارم که این سلسله مطالب را از بازدید کنندگان دریغ ننمایید و مسئله دیگری که باعث می شود مطالب وبتان را مطالعه کنم موضوع های به روز علمی و احترامی که به خوانندگان خود دارد که برای خود بنده خیلی اهمیت دارد

سلام علی‌ عزیز از خلخال. تشکت از این همه لطف و محبت شما. امیدوارم که که این مباحث مورد استفاده دوستان قرار بگیرند. پیروز باشید.

بهروزپ پنج‌شنبه 11 خرداد‌ماه سال 1391 ساعت 02:31 ق.ظ

با درود و سلام خدمت دوستان خوب حمید و مجید عزیز . بابت تاخیر همیشگی از شما معذرت خواهی میکنم البته بخوبی میدانم بود و نبود امثال بنده هیچ مانعی در روال آموزشی و دلنشین این وبلاگ نخواهد داشت و تنها انگیزه ای که این حقیر را تشویق به بازدید و گذاشتن پیام میکند حقانیت و روراستی شما دو عزیز می باشد ( البته خارج از مطالب ناب و تجارب شما خصوصا مبحث تکثیر از طریق همخون جفت کردن که متاسفانه مصداق داستان کلنل علینقی وزیری شد و کلی ناآگاه و مخالف و ...) راستی حمیدجان شما کبوتر رد کردنی ( فروشی ) ندارید که برای بالا بردن و ارتقاء سطح دانش و خدمت به دوستداران کبوتر واگذار کنید اگر داشتید اعلام کنید تا علاقه مندان بی نصیب نمونن . مطالب آموزشی و تجربه آقا مجید درخور تحسین می باشد خصوصا در مورد بازی افتادن جوجه ها و شدت و ضعف آن با شما کاملا موافق هستم ( با بیان شما ) بسیاری از دوستان وقتی جوجه ای به بازی می افتد و شدت و تعداد بازی زیاد می شود جوجه را خوابانده و قلم میکنند با این تصور و اندیشه که تا جوجه قرص بازی کرد باید قلم شود . خود ما جوجه هایی که به پرش و ساعت می افتند ( دو یا سه ساعت به بالا ) بنا به شناخت از پیشینه آنها و با چند کول پرش ( حتی دو یا سه پری ) قلم می کنیم حتی اگر به بازی نیفتاده باشند اما جوجه ای که زود به بازی افتاده تا جایی که بازی آنها توام و به روال با پرواز همراه نشود قلم نمیکنیم و این امر و روش همانگونه که شما به زیبایی بیان کرده اید بعد از قلمگی جوجه تاثیر بسزایی در بند نشدن و خراب نگشتن جوجه خواهد داشت . مجیدجان من شاگرد تنبل کلاس آموزشی شما هستم امیدوارم بنده را عفو بفرمایید .

بهروز عزیز درود بر تو. از اینکه به وبلاگ خودت سرزدی بی‌ نهایت ممنونم. چند روز پیش خواستم بهتون زنگ بزنم که متاسفانه / خوشبختانه سرم شلوغ شد و دیگر نشد. از شما چه پنهان. دوستان گرامی‌ ما در اینجا (که از سال هزار نهصد و بوق کبوتر به اینجا وارد کرده اند) کم لطفی‌ نمیکنند و از طرق افراد ناشناس و عمد‌تاً نه کبوتر باز با پیشنهاد رقم هایی وسوسه انگیز سعی‌ در بدست آوردن یک سری از کبوتر‌های ما هستند. جالب اینکه که تمام این افراد که هنوز کبوتر‌های ما را ندیده اند (تلفنی)، همه بدنبال یک خون خاص هستند. به هر حال این دستان هم گریبانگیر ما در غربت شده. اگر موفق شدم حتما فردا یا پس فردا با شما تماس میگیرم.

محمدمحمدی چهارشنبه 10 خرداد‌ماه سال 1391 ساعت 11:28 ب.ظ

سلام ودرود به دوستان گرانقدر وزحمتکشم حمیدجان وآقامجیدعزیز
ابتدابایدمتذکرشوم که ازاین پستتان خیلی خوشم آمده وآن هم ازقلم شیوای مجیدجان میباشدوریزه کاریهانیزنوشته شده واینچنین مطالب آموزشی قابل تقدیرمیباشدوازاین بابت ازدلنوشته های شماسپاسگذارم.به امیدسلامتی شماعزیزان

محمد عزیز سلام. تشکر از شما دوست گرامی‌ بخاطر وقت گذاشتن و خواندن این مقاله. باورتان نمیشود اگر بگویم که از آنجأییکه مجید عزیز روز‌ها سرشان با کار شلوغ است شب‌ها تا ساعت ۱ و ۲ صبح مشغول نوشتن این مقاله بودند. فقط و فقط به این دلیل که هر چه زود تر آنرا به خوانندگانی که امسال جوجه کشیده اند و قصد پراندن آنها را دارند به موقع برسانند. برتری که کار ایشان دارد این است که به حاشیه نمی‌پردازند و مستقیماً سر اصل مطلب میروند. و دیگر اینکه این روش‌ بار‌ها و بار‌ها توسط هم ایشان, هم بنده و هم دیگر دوستان انجام شده و نتیجه داده است. امیدوارم که دوستان هم نتیجه بگیرند. پیروز باشید.

محمد مهدی چهارشنبه 10 خرداد‌ماه سال 1391 ساعت 06:02 ب.ظ

سلام. دوست گرامی! شما و بنده در جایگاه قضاوت و .......

با سلام. دوست عزیز محمد مهدی. نظر شما بدلیل رعایت نکردن زبان این وبلاگ تایید نشد. امیدوارم که در آینده رعایت بفرمایید. در ضمن بنده خدمتتان عرض کردم که در صورت ارائه ایمیل، جواب شما را بصورت خصوصی و با مدارک و دلیل برایتان خواهم فرستاد. لطفا در کامنت بعدی آدرس ایمیل خود را هم ضمیمه کنید. با تشکر.

فاضل سه‌شنبه 9 خرداد‌ماه سال 1391 ساعت 07:44 ب.ظ

سلام
وبلاگ جالبی و اموزنده ای دارید واقعا خسته نباشید . میخواستم اگر امکانش هست در مورد نوع و نحوه و ... مسابقات کبوتر مطلب بنویسید.

سلام فاضل جان. منظور شما از مسابقه، چه نوع مسابقه‌ای هستش؟ در مورد مسابقه یا گرو کبوتر بلند پرواز ایرانی‌، آقا سعید در وبلاگ بابک ارباب خسرو مفصلا توضیح داده اند. با تشکر.

http://www.babak-arbabkhosro.blogfa.com

حمید از کانادا سه‌شنبه 9 خرداد‌ماه سال 1391 ساعت 06:43 ب.ظ http://iranianpigeonsincanada.blogsky.com

علی‌ جان سلام. با عرض پوزش فکر کنم که کامنت شما را سهواً پاک کردم. اما سوال شما هنوز در ذهنم هست. شما باید F۱ را به والدین بزنید تا در F۲ نوک سفید‌ها را ببینید. سوال من است که شما چرا با دو زاغ نوک سفید شروع نمیکنید و اصرار دارید که از یک نوک سیاه و نوک سفید جوجه بگیرید؟ راه دیگر اینست که یک سرور کاکلی نوک سفید را با زاقتان جفت کنید که حتما به شما یک جوجه زاغ نوک سفید و یک جوجه سرور نوک سفید خواهد داد. وبلاگ مهندس موذنی را هم بازیدید کردم. کبوتر‌ها بسیار زیبا هستند. موفق باشید.

حمید از کانادا سه‌شنبه 9 خرداد‌ماه سال 1391 ساعت 06:33 ب.ظ http://iranianpigeonsincanada.blogsky.com

پاسخ به سوال‌ها و کامنت‌های دوستان:با سلام و پوزش بخاطر دیر شدن پاسخ ها. دوست عزیز عمرن، اینطور که به نظر می‌رسد شما در آمریکا تشریف دارید. اگر امکان دارد با شماره تلفنی که برایتان ایمیل کردم تماس بگیرید. ما هم از احوالت این شخص در انجمن کبوتر ایرانی در آمریکا بسیار شنیده ایم که ارتباطی‌ به مباحث آموزشی ما ندارد. با تشکر. مهران عزیز از لطف شما بی‌ نهایت سپاسگزارم. فرمایش شما کاملا درست است. اگر این اشخاص واقعا در عمل چیزی برای گفتن داشته باشند حتما پا پیش خواهند گذاشت. به عنوان مثال دوست گرامی‌ مان آقای حمید احمدی هر ساله گرو می‌بندد و در صورتیکه حریفی نباشد مهمانی میدهد اما خوب ما نمی‌بینیم بجا اظهار فاضل کاذب بکنند یا مدعی باشند. به‌هرحال مجید عزیز با تمام وجود حاضر به محک زدن کبوترانشان هستند. البته مهمانی ایشان پا برجاست. دوست "اسم محفوظ" تشکر از اطلاع رسانی شما. "دوست بی‌ نام" اینطور که به نظر می‌‌آید این روشیست که ایشان بخوبی استفاده کرده و بقول دوستان جواب هم داده است. احمد عزیز از کرمانشاه. امیدوارم که شما بتوانید نسل خوب خود را با توجه به آنچه که مورد نظرتان است درست کنید. سعید جان از کهنوج. امیدوارم که این مورد نععه برای سهام و نه برای دیگر دوستان دیگر تکرار نشود و شما بتوانید شخصی‌ مسئول برای نگهداری از کبوترانتان پیدا کنید. دوست عزیز "کبوتر". این کار جوجه‌ها نشان از سلامت آنها دارد. شما هیچ احتیاجی نیست که کاری بکنید و آنها را به حال خودشان رها کنید تا بزرگ شوند. با تشکر از تمام دوستان.

Dampezeshk سه‌شنبه 9 خرداد‌ماه سال 1391 ساعت 10:17 ق.ظ

Www.dampezeshk.com

احمدازکرمانشاه سه‌شنبه 9 خرداد‌ماه سال 1391 ساعت 09:59 ق.ظ

با سلام واحترام وتشکر از مطلب خوب وآموزشی به قلم زیبای آقامجید گرامی وتشکر ازآقاحمید عزیز .قابل تقدیر است که دوستان خوب اینگونه علم وتجربه ارزشمند خود را برای ارتقای این ورزش در اختیار مخاطبین خودقرارداده سالم وسرافراز باشید.

برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد